Wat wij zagen tijdens de vele speeches op de herdenkingsplechtigheid van Nelson Mandela, was een doventolk die in puik gebarentaal zijn ding deed. Wat mensen die gebarentaal kennen gezien hebben, was een man die heel onsamenhangend vertaalde wat gezegd werd. Veel van zijn vertalingen waren zelfs gewoon onzin.

De tolk in kwestie was de 34-jarige gebarentolk Thamsanqa Jantjie, aangesteld door de regering en het ANC. Op Twitter werd hij tijdens en vooral na de plechtigheid flink op de korrel genomen, maar tijdens een interview bij de Zuid-Afrikaanse radiozender Talk Radio 702 verdedigde hij zich.

Schizofrenie

Jantjie vertelde er dat hij stemmen in zijn hoofd begon te horen en begon te hallucineren. ‘Er was niet dat ik kon doen’, zei de man, die medicatie zegt te nemen tegen schizofrenie. ‘Ik was alleen in een heel gevaarlijke situatie. Ik probeerde mezelf te controleren en de wereld niet te tonen wat er aan de gang was.’ Maar dat laatste mislukte jammerlijk. ‘Ik heb er veel spijt van.’

Wat zijn schizofrenie-aanval veroorzaakte, weet Jantjie niet. Opvallend is wel dat hij zich in het radio-interview nog tevreden toonde over zijn optreden. ‘Volgens mij ben ik een kampioen in gebarentaal’, zei hij.

Jantjie verontschuldigde zich ook nog voor zijn gedrag in het verleden. Hij zei onder meer dat hij al meermaals geweld gebruikt had.

Miljoenen kijkers

Miljoenen tv-kijkers zagen de man dinsdag aan het werk op de herdenkingsplechtigheid. De regering en het ANC, die hem aangesteld hadden, verklaarden achteraf dat ze niet wisten wie de gebarentolk was, hoewel hij op beelden van twee grote ANC-evenementen te zien is. Zo vertaalde hij ook al op het podium voor de Zuid-Afrikaanse president Jacob Zuma. Zelf zegt de gebarentolk dat hij voor het bedrijf SA Interpreters werkt, dat door het ANC was ingehuurd voor de ceremonie.