Wat is het verschil tussen FM en DAB?

We luisteren al decennialang naar de radio via FM, een analoog signaal. Heb je slechte ontvangst? Dan krijg je te maken met ruis, of erger: je kan de zender helemaal niet ontvangen. Tenzij het over een landelijke zender gaat. Sinds 1993 is luisteren via DAB (digital audio broadcasting) een interessant alternatief. Het is een digitaal radiosignaal waarmee je overal in het land zonder ruis kan luisteren. Alleen: je hebt daarvoor een speciale ontvanger nodig, en die waren lange tijd heel erg duur, in tegenstelling tot een gewone FM-ontvanger. Pas het laatste decennium zijn er betaalbare alternatieven op de markt gekomen.

De openbare omroep zendt al meer dan vijftien jaar uit via DAB en sinds dinsdag heeft het alle radionetten overgeschakeld naar DAB+, een verbeterde versie van DAB. Eerder dit jaar zijn ook de Medialaan-netten als Qmusic en Joe overgeschakeld naar DAB+.

Wat is er zo bijzonder aan DAB+?

Een betere luisterkwaliteit en geen storing meer. Bovendien is er op het DAB+-netwerk plaats voor heel wat meer zenders, terwijl de FM-band nu vol zit. Voorts kunnen radiozenders via DAB+ visuele informatie meegeven, zodat de luisteraar meer dan enkel muziek krijgt.

We luisteren met z’n allen nog steeds massaal via FM. Waarom gebeurt die overschakeling dan?

“Omdat ze moeten van Vlaams mediaminister Sven Gatz(Open VLD)”, zegt innovatie-expert Tom Evens (UGent). “Alle landelijke zenders, dus zowel de VRT-netten (Radio 1, Radio 2, Klara, MNM, Studio Brussel, red.), Medialaan-netten (Qmusic en Joe, red.) als het Mediahuis-net (Nostalgie), zullen binnen enkele jaren alleen nog maar digitaal te beluisteren zijn. Dus ofwel via DAB+, digitale televisie of het internet. De minister wil op die manier meer ruimte creëren op de FM-band.”

Kan je met een gewoon radiotoestel naar DAB+ luisteren?

Neen. Je moet een nieuw toestel kopen. “En zelfs de mensen die een DAB-toestel van de eerste generatie hebben, moeten zich nu een nieuw toestel aanschaffen. Ongeveer zes procent van de Vlamingen had zo’n DAB-toestel. Maar nu gaan we dus terug naar af. Naar onze schatting heeft slechts twee procent van de Vlamingen een DAB+-ontvanger.”

Toch wil Gatz tegen 2022 graag zestig procent van de luisteraars naar DAB+ lokken. “Maar waarom zou je investeren in een DAB+-toestel, terwijl je gerust nog enkele jaren via FM kan blijven luisteren? Persoonlijk zou ik nog even de kat uit de boom kijken, en binnen enkele jaren eens bekijken welke alternatieven er beschikbaar zijn”, klinkt het.

Wie wel al een DAB+-ontvanger heeft, moet op zijn toestel een scan laten uitvoeren om het nieuwe signaal van de zenders op te vangen.

Hoe kan de minister ons de komende jaren naar DAB+ krijgen?

Dat wordt een hele moeilijke opdracht, denkt Evens. “Heel wat mensen kunnen nu al via het internet of hun digitale televisie naar de radio luisteren. En zolang je met een DAB+ toestel geen extra meerwaarde creëert, wordt het moeilijk om mensen te overtuigen. Want het zenderaanbod is er voorlopig nog heel erg schaars. En waarom zou je nieuwe technologie kopen als je reeds van de bestaande gebruik kan maken? We merken namelijk dat heel veel mensen thuis ook al via het internet naar de radio luisteren. Ik vrees dus eerlijk gezegd dat we tegen 2022 het internet nog harder omarmd zullen hebben, waardoor DAB+ misschien overbodig zal zijn”, zegt de onderzoeker.

Al is er een belangrijke kanttekening: luisteren via DAB+ is misschien wel de meest democratische optie. Alleen via DAB+ kun je gratis naar digitale radio luisteren. Voor internet en de kabel betaal je altijd abonnementskosten. Voor DAB+ betaal je enkel de eenmalige (lage) kost van het toestel. Ter vergelijking: een doorsnee DAB+-ontvanger heb je al voor zestig euro. Een maandelijkse internetverbinding kost je al minstens twintig euro per maand. Voor wie dus zonder internet door het leven gaat, is het alvast een prima investering.