Op haar 63ste maakt Christine Lagarde, een gescheiden moeder van twee, de overstap van het IMF in Washington naar de ECB in Frankfurt. De gewezen topadvocate, opgeleid in de Verenigde Staten en gespecialiseerd in overnames en fusies, stapte in 2005 in de Franse politiek en schopte het als eerste vrouw ooit tot minister van Financiën onder president Sarkozy. Wereldberoemd – sommigen zullen zeggen ‘berucht’ – werd ze als de harde tante van de ‘trojka’, die Griekenland van het bankroet moest redden tijdens de financiële crisis. Toch wordt ze door mensen die haar goed kennen omschreven als een “competente dealmaker” en een “charmante bruggenbouwer”. Die “financiële rockster”, zoals voormalig IMF-hoofdeconoom Kenneth Rogoff haar ooit omschreef, volgt nu de Italiaanse economieprofessor Mario Draghi (alias “Super Mario”) op aan het hoofd van de ECB.

Eerste vrouw in mannenbastion

“Toch een beetje een verrassende keuze”, zegt Koen De Leus, hoofdeconoom van BNP Paribas Fortis. “Niet zozeer omdat ze een vrouw is, want de voorbije jaren heeft ze als directeur van het IMF voldoende bewezen dat ze haar mannetje kan staan. Wel omdat ze een juriste is. Al heeft dat dan weer het voordeel dat ze beter dan welke econoom ook zal weten hoever ze de limieten van de ECB kan of mag optrekken. Want het worden spannende tijden nu de economische groei duidelijk over zijn hoogtepunt heen is.”

Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING België, verwacht niet meteen een enorme stijlbreuk in Frankfurt. “Al kan de aanstelling van Christine Lagarde indirect wel gevolgen hebben. Er is een glazen plafond gesneuveld op het hoogste niveau van de Europese bankwereld. En de Française heeft altijd gezegd dat ze meer vrouwen op topfuncties wil in het bedrijfsleven, dus misschien volgen er nog.” Of zoals Lagarde ooit zelf zei: “Als Lehman Brothers bij hun oprichting Lehman Sisters heette, had de wereld er nu helemaal anders uit gezien.”

Geen econoom

En het feit dat Lagarde geen economisch diploma heeft? “Dat heeft Jerome Powell van de Federal Reserve ook niet, en dat heeft ook niet écht tot grote koerswijzigingen geleid in Amerika, toch?”, zegt Peter Vanden Houte. Bovendien, zo zegt Koen De Leus, wordt ze “binnen de ECB omringd door topeconomen. Onder meer hoofdeconoom Philip Lane, die onze landgenoot Peter Praet opvolgde, staat bekend als een heel sterke theoreticus.”

Toch zullen beide economen met extra aandacht de eerstvolgende persconferentie volgen van de kersverse voorzitter van de ECB. “Daar wordt traditiegetrouw élk woord dat de voorzitter uitspreekt, en elk woord dat hij of zij níet uitspreekt, gewikt en gewogen door de journalisten, de beleggers én de financiële wereld”, zegt Vanden Houte. “Nu de ECB al enkele jaren op minder bekend terrein manoeuvreert, met monetaire methodes die buiten de klassieke lijntjes kleuren, kan een brede economische bagage van pas komen om op lastige vragen te kunnen antwoorden.” Of om rond de hete brij te draaien… Was het gewezen Fed-voorzitter Alan Greenspan niet die ooit zei: “Als u begrepen hebt wat ik heb gezegd, dan heb ik me wellicht slecht uitgedrukt.”

Politiek zwaargewicht

Lagardes politieke ervaring is dan wel weer een troef volgens Koen De Leus . “Ze is het gewend om met staatshoofden en regeringsleiders te spreken en voelt zich thuis in die wereld. Ze is dus meer een machtsfiguur dan haar voorganger, die veeleer een technocraat in een ivoren toren was.”

En dat opent perspectieven, denkt Vanden Houte: “We zijn er ons allemaal pijnlijk van bewust dat de ECB stilaan aan het einde van haar Latijn is: je kan de rente niet blijven verlagen. Tegelijk is de Europese Monetaire Unie nog verre van afgewerkt: er is één monetair beleid, maar budgettair en fiscaal hebben de lidstaten het nog voor het zeggen. En dat beperkt de mogelijkheden van de ECB. Misschien is Lagarde wel de geknipte persoon om die verdere eenmaking op gang te brengen.”