Met Rik Daems van Open VLD is het rijtje Vlaamse gecoöpteerde senatoren af. Dat zijn zes zetels die de Vlaamse partijen onder elkaar mogen verdelen op basis van hun score in de Kamer. Dit keer zijn dat er toevallig eentje per partij. De rest van de senatoren komt vanuit de parlementen van de deelstaten. Zij krijgen geen extra vergoeding voor dat werk, de gecoöpteerde senatoren een halve parlementaire wedde – goed voor zo’n 3.500 euro bruto per maand en een flinke onkostenvergoeding.

Het is een situatie die wringt. Voor de meeste partijen in Vlaanderen mag de Senaat verdwijnen. Hoe rapper, hoe liever zelfs. “Te duur”, “overbodig”, noem maar op. Maar die posten invullen, doen ze wel. En dan vooral met personeel die niet verkozen raakte.

Zelf om gevraagd

Daems is er zo eentje. Hij was lijstduwer voor het Vlaams Parlement in Vlaams-Brabant, maar van daar die zetel binnenhalen, bleek te hoog gegrepen. “Ik heb hier om gevraagd”, zegt hij. “Ik ben al langer bezig met internationale politiek en mensenrechten in het parlement van de Raad van Europa. Via de Senaat kan ik die job verderzetten. Het is toch belangrijk dat de deelstaten hun voeling met het internationale niveau niet verliezen? Dat er voor de rest aan gesleuteld mag worden, spreekt voor zich.”

Hij zal de legislatuur wel niet uitdoen. In 2022 neemt voormalig Kamerlid Veli Yüksel de fakkel over. Die stapte bij de lijstvorming nog snel over van CD&V naar Open VLD in de hoop zijn Kamerzetel vast te houden. Het mocht niet baten. Als troostprijs mag hij nog twee jaar senator zijn.

De andere partijen volgen min of meer hetzelfde stramien. CD&V stuurt Sabine de Bethune, ex-voorzitster van de Senaat. De Kortrijkse verkaste naar Brussel en moest daar de Kamerlijst trekken. Als nederlandstalige is het onmogelijk zo verkozen te worden. SP.A zendt Bert Anciaux, die zelf de handdoek in de ring gooide om nog eens lijsttrekker te zijn. N-VA had voor Europarlementslid Mark Demesmaeker geen verkiesbare plaats meer over en coöpteerde hem dan maar.

Beter afschaffen

“Zo wordt het wel een sterfhuis natuurlijk”, zegt politicoloog Carl Devos (UGent). “Wat je vroeger nog een vooroordeel kon noemen over de Senaat, is tegenwoordig gewoon het oordeel. Dan zouden we het beter gewoon afschaffen.”

Nochtans zou de Senaat wel een rol kunnen spelen. “Bijna elke federale staat heeft er één”, zegt Devos. “Daar kunnen deelstaatsenatoren het voorbereidend werk van de komende staatshervorming doen bijvoorbeeld. Maar dan moet je wel sterke figuren hebben die thema’s op de kaart kunnen zetten. Ik zeg maar iets: een Karel De Gucht of een Frank Vandenbroucke. Maar zelfs de partijen die bij de zesde staatshervorming de Senaat overeind lieten, doen dat niet.”

De tien gecoöpteerden

N-VA: Mark Demesmaeker, greep naast een nieuwe Europese zetel van op de vierde plaats.

CD&V: Sabine de Bethune, kon haar rol als lijsttrekker in Brussel niet waarmaken.

Open VLD: Rik Daems en Veli Yüksel, raakten allebei niet verkozen. De ene als lijstduwer voor de Vlaamse lijst in Vlaams-Brabant, de andere van op de vierde plaats op de Oost-Vlaamse Kamerlijst.

SP.A: Bert Anciaux, deed in de aanloop naar 26 mei spontaan afstand van het lijsttrekkerschap in Brussel.

Vlaams Belang: Bob De Brabandere, Brussels regiovoorzitter en politiek secretaris van Tom Van Grieken. Geldt als de Brusselse stem van Vlaams Belang.

Groen: Fourat Ben Chika, Gents gemeenteraadslid en van op de vierde plaats op de Vlaamse lijst niet verkozen.

PVDA-PTB: Ayse Yigit, raakte als lijsttrekker voor het federaal parlement in Limburg niet verkozen.

PS: Jules Eerdekens, zoon van oud-politicus Claude Eerdekens en eerste opvolger op de Kamerlijst in Namen.

Ecolo: France Masai, campagneleidster van Ecolo tijdens de verkiezingen, raakte zelf niet verkozen.

MR: Georges-Louis Bouchez, de campagnewoordvoerder van MR raakte als vierde op de Henegouwse Kamerlijst niet verkozen.