Ongezien: Tour stilgelegd voor sneeuw, modder en hagel
Een modderstroom die de weg onberijdbaar maakt, samen met sneeuwval en hagel. Te gevaarlijk, oordeelde Tourdirecteur Christian Prud’homme, en hij maakte voortijdig een einde aan de negentiende rit. “Dit heb ik nog nooit gezien”, klinkt het bij Sporzacommentator Michel Wuyts en ex-renner Roger De Vlaeminck.
Het Tourpeloton was in Saint-Jean-de-Maurienne nochtans vertrokken bij 27 graden en een volle zon, maar onderweg sloeg het weer helemaal om. Sneeuwval, hagel en modderstromen in de afdaling van de Col d’Iseran maakten dat de Tourdirectie de negentiende rit naar Tignes voortijdig stillegde. Een beslissing die aanvankelijk door renners als verliezend geletruidrager Julian Alaphillipe op onbegrip werd onthaald. Tot het nieuws en de eerste beelden binnensijpelden. Een bulldozer die hopeloos vecht tegen het stromende smeltwater, een modderstroom die over de baan kolkt, waardoor er geen doorkomen meer aan is.
“Een rit in de Tour de France die door zulke klimatologische omstandigheden abrupt wordt afgebroken, dat kan ik me niet herinneren”, zegt Michel Wuyts, die als Sporzacommentator op de eerste rij zat. “Wel in een ander perspectief, toen in 1998 het peloton tijdens de zeventiende rit in staking ging na de perikelen rond het epogebruik.”
Al van bij de eerste beelden van collega’s die de afdaling op de motor deden, was het duidelijk voor Wuyts dat het peloton er niet meer door zou kunnen. “En bij een tweede reeks beelden besef je: hier is echt geen doorkomen aan. Dan ga je ook als een vader denken: daar zou je niet graag je kinderen zien doorrijden. De rit neutraliseren was de enige correcte beslissing.”
Michel Wuyts Wielercommentator “Dit gaat niet over een grotere angst dan vroeger, hier was gewoon geen doorkomen aan”
Dat een rit zo plots wordt beëindigd door het weer is dus ongezien, maar het weer zelf was bij wielerwedstrijden al eerder een gesel. Milaan-Sanremo werd in 2013 ingekort door winterse weersomstandigheden. In Gent-Wevelgem 2015 sukkelde onder meer Gert Steegmans de beek in door de hevige wind. In 2010 kwamen er slechts 26 renners aan in Kuurne-Brussel-Kuurne, met dank aan rukwinden en veel regen door storm Xynthia. En in de voorbije Giro werd de koninginnenrit nog onthoofd omdat er lawinegevaar was op de Passo di Gavia.
Huilend van de fiets
Het weer op diezelfde Gavia was al vaker een zorgenkind in de Italiaanse grote ronde. Legendarisch was de veertiende rit in 1988, toen het peloton in barre omstandigheden over de Gavia naar Bormio moest. Renners moesten huilend van de fiets worden geholpen. “Er lag tien centimeter sneeuw en het was verschrikkelijk koud”, zegt ex-renner Guy Nulens, die toen in het eindklassement zeventiende eindigde na winnaar Andy Hampsten. “Stapvoets reed ik naar beneden, terwijl ik met mijn polsen remde, want mijn handen, die voelde ik niet meer. Ik kwam beneden helemaal onderkoeld aan. De Nederlander Johan Van der Velde was toen zodanig onderkoeld dat hij boven de auto moest instappen. Toen hadden ze het eigenlijk net zoals nu moeten stilleggen. Het respect voor de renners is nu groter, en in die tijd was het logistiek moeilijker om de koers stil te leggen, want er waren geen volgwagens en bussen. Waar moesten ze naartoe met de renners en de genodigden?”
“Ik ging doorgereden zijn.” Roger De Vlaeminck zegt het lachend, maar hij heeft alle begrip voor de beslissing. “Dit heb ik nog nooit gezien. Het is een rechtvaardige beslissing, je wilt niet meemaken dat daar iemand verongelukt of het ravijn insukkelt. Maar vroeger moest je bij extreem weer wel meer doorrijden. Ik ben ook al doorgereden in de sneeuw tijdens de Giro of Tirreno Adriatico.”
Puur realisme
“Sinds twee, drie jaar is er een weerprotocol. Dat treedt in bij extreme weersomstandigheden”, weet Wuyts. “Maar dit ging nog verder dan het extreme. Hier was gewoonweg geen doorkomen aan. Dan gaat het niet over een grotere angst tegenover vroeger, maar puur realisme dat verderrijden niet meer kan.”
Ook de rit van vandaag is fel ingekort door het weer. De renners moesten oorspronkelijk 130 kilometer afleggen van Albertville naar Val Thorens, nu is dat maar 59 kilometer. Daarbij wordt de afdaling van de Cornet de Roselend geschrapt, de slotklim naar Val Thorens blijft behouden.
Onweer kan ook rit van vandaag verstoren
Een wolkbreuk, hagelbollen als pingpongballen en modderstromen die de weg overspoelden. Kortom, apocalyptische toestanden in de Tour gisteren. Toch is dit niet uitzonderlijk in die regio. Vandaag zou er nog meer onheil op komst zijn.
“Nu heeft iedereen het gezien. Maar dergelijke wolkbreuken komen wel vaker voor in de Alpen. Ook in de zomer. Na grote hitte”, zegt Nicolas Roose van Noodweer Benelux. Zij volgen de weersevolutie op de voet en zien dat er vandaag, zaterdag, nog meer onweer wordt verwacht. Wellicht tegen het einde van de rit. Die is dan ook ingekort (zie hiernaast).
Wat we gisteren zagen, was in feite een ‘gewoon’ warmteonweer. Maar in de bergen heeft dat meestal net iets zwaardere gevolgen.
“We zitten met de hoogteverschillen”, zegt weerman David Dehenauw. “Als het gaat stortregenen of hagelen, is het risico op modderstromen altijd groot.”
De Tour-organisatie wist dat er slecht weer op komst was, klinkt het bij Météo-France. Dat het zo erg zou worden, was niet voorspeld.
“De voorbije dagen was het er ook tropisch warm”, luidt het bij Noodweer Benelux. “Dan is een warmteonweer niet uit te sluiten. In de Alpen kunnen die onweders niet over de bergtoppen passeren en blijven ze tegen één kant van de berg aangroeien. Vandaar de hevigheid. Door de hitte beneden en de koudere luchtlagen boven wordt makkelijk hagel gegenereerd. De gevolgen kennen we intussen.”(tg)
