Tijdens een fuif in West-Vlaanderen was enkele weken geleden een tiener onwel geworden. Maar toen de hulpdiensten arriveerden, keerden omstaanders zich tegen de ambulanciers. Die kwamen er na wat trek-en-duwwerk met de schrik van af, hun voertuig raakte beschadigd. “En dan spreken we nog over een landelijke gemeente”, zegt Dries Deschilder, voorzitter van de Ambulanciersunie. “Beeld je in wat hulpverleners in de veel levendigere steden meemaken.”

Uit een enquête onder de leden van de unie bleek dat acht op de tien ambulanciers al het slachtoffer zijn geweest van ernstig verbaal of fysiek geweld. “Terwijl veel van die mensen vrijwilligers zijn”, zegt Deschilder, die er zelf ook al meermaals mee geconfronteerd werd. “We werden ooit opgeroepen voor een bewusteloze man. Toen we ter plaatse kwamen, stormde die met een knuppel op ons af, waarna we hem moesten overmeesteren, om erger te voorkomen. Collega’s van me hebben ooit onder bedreiging van een wapen een man moeten reanimeren, terwijl er voor hem geen hulp meer mogelijk was.”

Waarom hulpverleners vaker in het vizier worden genomen, is onduidelijk voor de Ambulanciersunie, die vandaag een grootschalige affichecampagne start tegen geweld op hulpverleners. “We komen ter plekke om mensen te helpen: niet meer of minder.” Sociologen wijzen op de evolutie waarbij ook hulpverleners – in uniform – steeds vaker als een “verlengstuk van het overheidsapparaat, van de macht worden aanzien”. “Waardoor mensen zich soms ook tegen hen keren”, aldus VUB-professor Frank Van Overwalle.

De Ambulanciersunie waarschuwt: “Als het geweld tegen hulpverleners niet snel onder controle geraakt, vinden we straks nog amper mensen bereid deze job te doen.”

Bewijsmateriaal

Niet alleen de ambulanciers, ook de Brusselse brandweer is de stijgende agressie beu. Volgens bevoegd staatssecretaris Pascal Smet (One.brussels) noteerde de Brusselse brandweer dit jaar al 32 gevallen van ernstige fysieke of verbale agressie. Vijf jaar geleden was er jaarlijks maar een handvol zulke dossiers. Smet bestudeert nu de inzet van cameraatjes, die Brusselse hulpverleners dan mee op interventie nemen. Dat zorgt voor beter bewijsmateriaal, en zou mensen ook afschrikken om zich agressief te gedragen.

Er is met de Brusselse politie ook afgesproken dat die sneller ter plekke komt wanneer er zich tijdens een interventie problemen voordoen. Smet beklemtoont ook dat de brandweer voortaan “systematisch bij de politie een klacht indient” wanneer die met agressie wordt geconfronteerd.