“België voerde paling in uit China”

In plastic zakjes gevuld met koud water, verstopt in reiskoffers die in handen worden geduwd van Aziatische toeristen. Een beetje zoals een goudvis die van de kermis wordt meegebracht: zo worden de babypalingen Europa uitgesmokkeld. Niet via containers of via vrachtschepen, maar reiskoffer per reiskoffer die door smokkelaars door de Europese luchthavens worden getrokken.

Toen de Spaanse Guardia Civil onlangs een netwerk oprolde dat vanuit Spanje op deze manier stiekem paling naar Japan versleepte, zagen de speurders in een loods een voorraad van 364 lege reiskoffers klaarstaan.

6.000 euro per kilo

In totaal is het afgelopen jaar al zes ton aan babypaling, in totaal goed voor 15 miljoen diertjes, onderschept in Europese luchthavens. Daarbij werden 154 smokkelaars opgepakt, die de dieren in hun koffer hadden.

“Het is het topje van de ijsberg”, vreest Europol. Elk jaar zouden 350 miljoen babypalingen uit Europa worden gesmokkeld, richting Azië. Dat is een kwart van het Europese palingbestand.

In Azië vallen er miljoenen te verdienen met deze vis. Hier in Europa krijgt een visser nog zo’n 300 euro als hij een kilo babypaling – glasaaltjes – heeft gevangen. Maar op de zwarte markt in Azië is diezelfde kilo volgens Europol al 2.000 euro waard. In China zou zelfs tot 6.000 euro worden geboden.

Ter vergelijking: de prijs van een kilo ivoor bedroeg volgens de ngo Save The Elephant in 2017 nog 670 euro. De zilverstandaard lag afgelopen weekend op 481 euro per kilo, en voor eenzelfde hoeveelheid kaviaar betaal je tussen 1.400 en 2.200 euro – afhankelijk van de kwaliteit.

“Niet gek dat de georganiseerde misdaad op deze handel is gesprongen”, zegt Florian Stein van de Sustainable Eel Group.

Paren op verplaatsing

“Het palingbestand is de afgelopen jaren enorm achteruitgegaan”, weet Rony De Wever, de chef van het Vlaamse palingrestaurant Polderzicht in Sint-Laureins. “Vele jaren geleden had je nog verschillende palingrestaurants in de streek, maar ik heb ze allemaal zien weggaan.”

Want de paling wordt bedreigd. Door overbevissing, vervuiling en toename van de zeevaart zou de palingpopulatie de afgelopen decennia met naar schatting 90 procent zijn afgenomen. Het Wereld Natuur Fonds (WWF) stelde daarom in 2016 dat de paling “zeldzamer is dan de panda”.

(Lees verder onder de foto)

Dat heeft de paling voor een stuk ook aan zichzelf te danken, want het is een vreemd beest. Het is de mens nog nooit gelukt twee palingen te doen paren. Palingwijfjes willen zich in hun leven maar één keer voortplanten. Dat doen ze niet thuis: voor de daad moeten ze helemaal van hun Vlaamse plas naar de Sargassozee zwemmen, zo’n 5.500 kilometer verderop aan het eiland Bermuda, voor de kust van Noord-Amerika. Na de voortplanting sterven ze meteen.

Hun kinderen, de 65 millimeter kleine glasaaltjes, moeten daarom diezelfde afstand helemaal naar Vlaanderen terug in hun eentje afleggen. Slechts één procent haalt de overtocht.

En dus trof Europa maatregelen. Binnen Europa mag de Europese paling gevangen en verkocht worden, maar de handel is streng gereglementeerd. “Zo’n 75 tot 80 procent die wij klaarmaken, komt uit Nederland”, zegt de chef van Polderzicht.

Paling verkopen aan landen buiten de Europese Unie is sinds 2010 streng verboden.

Delicatesse

Aan de andere kant van de wereld is de Aziatische paling al zo goed als helemaal uitgestorven. Dat komt vooral omdat in landen als China, Japan en Zuid-Korea de vis een delicatesse is, en ze door stropers werd uitgeroeid.

Daarom hebben Aziatische smokkelaars hun pijlen op de Europese en Amerikaanse paling gericht.

“De smokkelaars gaan gewiekst te werk”, vertelde Andrew Kerr van de Sustainable Eel Group aan de Nederlandse krant De Volkskrant. Glasalen kunnen hoogstens 40 uur buiten water overleven. De dieren moeten daarom in plastic zakken met water verplaatst worden. “Er moet voldoende zuurstof ingepompt worden. En het water moet koud genoeg zijn om de stofwisseling te vertragen.” Daarom worden er ijsblokjes in de zak gestoken, of worden ze met aluminiumfolie ingepakt, om het water voldoende koud te houden.

Nochtans riskeren smokkelaars celstraffen. Een koppel toeristen uit Hongkong dat op de luchthaven Charles de Gaulle betrapt werd met 60 kilo glasaaltjes, moest op 30 oktober voor de rechter in Parijs verschijnen. De koffers hadden ze in Portugal opgehaald, vertelden ze. Al wisten ze niet wat erin zat. “We dachten dat het wat kleren en enkele vissen waren, die met wat winst verkocht zouden worden.”

Ze werden allebei veroordeeld tot 10 maanden cel, met uitstel, en een boete van 7.000 euro. Een 44-jarige man die als een bendeleider werd aangezien, werd in 2018 in Bordeaux nog tot twee haar cel veroordeeld. “De komende jaren willen we onze inspanningen nog opvoeren”, zegt Europol.