Net voor kerst raakte bekend dat de Turkse president Erdogan volgend jaar veertig imams naar ons land wil sturen. Diezelfde avond nog ontkende de Turkse ambassade dat nieuws: er zijn “geen concrete plannen”, klonk het. Toch laaide de discussie over buitenlandse imams in Belgische moskeeën meteen weer op. Vlaams minister Bart Somers (Open VLD), bevoegd voor de erkenning van Vlaamse moskeeën, noemde de gewoonte om buitenlandse imams actief te laten zijn in ons land, “onwenselijk en onhoudbaar”. Hij pleitte voor een “gedegen en gedragen imamopleiding in ons land”.

Zes jaar opleiding

“Die is er vanaf februari”, zegt zijn federale collega van Justitie, Koen Geens (CD&V). “De eerste Belgische opleiding van de bedienaars van de islamitische eredienst start dan aan de KU Leuven. Zo’n opleiding was een van de aanbevelingen van de parlementaire onderzoekscommissie na de aanslagen van 22 maart 2016 in en rond Brussel. Het had flink wat voeten in de aarde, maar nu is het zover.” De minister hoopt daarmee naar eigen zeggen “eventuele buitenlandse invloed terug te dringen. Het is van belang dat we weten wat imams in spe studeren.”

De opleiding – deels in het Nederlands, deels in het Arabisch – bestaat uit twee delen. In de algemeen beschouwende opleiding aan de KU Leuven krijgen de imams in spe vakken als recht, politieke wetenschappen, godsdienstpsychologie en -sociologie, alsook Arabische filosofie, (islamitische) ethiek en geschiedenis van het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Na die twee jaar volgt een theologische vorming van nog eens vier jaar, met onder meer de Koranstudie. Die wordt gegeven door Afor, een academie voor islamstudies die in overleg met de Moslimexecutieve werd opgericht.

Huidige situatie “niet ideaal”

Bayram Saatci, ondervoorzitter van die Moslimexecutieve, is tevreden dat er eindelijk een Belgische opleiding komt. “Er was tijd nodig om naar elkaar toe te groeien en een vertrouwensband te creëren met de overheid, maar ook tussen de moslims onderling.” Saatci geeft toe dat de huidige situatie niet ideaal is. “Maar nu is er een consensus dat het vanuit maatschappelijk oogpunt beter is om Belgische jongeren op te leiden tot imam. Zij kennen de lokale context. Alleen moesten we dan wel kunnen garanderen dat hun opleiding even kwaliteitsvol zou zijn als die van de buitenlandse imams.”

De KU Leuven mikt op een dertigtal studenten bij de start. Het is de bedoeling dat de imams na het afstuderen erkend worden en dus betaald worden door de overheid. Tenminste voor zover ze in een erkende moskee aan de slag gaan. Er lopen op dit moment gesprekken met de UCL om ook aan Franstalige kant een gelijkaardige opleiding aan te bieden.