Volgens de Onafhankelijke Ziekenfondsen zijn de mensen die geen gebruikmaken van de gezondheidszorg niet automatisch kerngezond, en wie een jaar lang niet naar een zorgprofessional gaat, doet bovendien niet aan preventie. Dat kan op langere termijn schadelijk zijn voor de gezondheid en leiden tot grotere gezondheidsuitgaven, zowel voor de patiënt als voor de ziekteverzekering.

Uit de terugbetalingsgegevens van de leden van de Onafhankelijke Ziekenfondsen blijkt dat bepaalde kenmerken de kans op niet-gebruik aanzienlijk vergroten. Zo ligt het aandeel zelfstandigen in de groep van niet-gebruikers twee keer zo hoog als bij het volledige ledental van de Onafhankelijke Ziekenfondsen (20 procent versus 9 procent), is 70 procent van de niet-gebruikers mannen en woont een op de drie niet-gebruikers in Brussel, terwijl slechts een vijfde van het volledige ledenaantal Brusselaar is. Daarnaast bedroeg de gemiddelde leeftijd 34 jaar, zijn zes op de tien niet-gebruikers alleenstaanden en gaat het veeleer om mensen met een lager inkomen.

Campagnes

De Onafhankelijke Ziekenfondsen benadrukken dat naast algemene campagnes voor de volledige bevolking duidelijk nood is aan sensibiliseringsacties op maat van de specifieke doelgroepen, vooral op het vlak van preventie. Dat kan onder meer in de vorm van informatiecampagnes in bepaalde Brusselse wijken.

“Die gerichte acties vragen om een nog betere samenwerking tussen alle beleidsniveaus die bevoegd zijn voor gezondheidszorg. En ook om unieke contactpunten die deze campagnes uitwerken en de niet-gebruikers wegwijs maken in het steeds complexere zorglandschap”, klinkt het. “De ziekenfondsen kunnen daarin een belangrijke rol spelen, onder meer bij de opsporing van risicoprofielen binnen hun leden en het uitwerken van heldere gezondheidsinfo op hun maat.”

Aantal wel gedaald

Wel is het aantal niet-gebruikers in de laatste jaren gedaald, van 7 procent in 2010 tot 5,4 procent in 2018. Meer mensen hebben in de eerste plaats een bezoek aan de tandarts gebracht (van 54 procent in 2014 naar 58,4 procent in 2018), wat vermoedelijk te maken heeft met sensibiliseringsacties rond tandzorg en de introductie van het mondzorgtraject in 2016, waarbij mensen die een jaar niet op controlebezoek gaan meer remgeld moeten betalen dan zij die dat wel doen.

Daarnaast gingen tussen 2014 en 2018 ook meer mensen langs bij de kinesist (van 16,7 naar 18,5 procent), wat dan weer te maken heeft met het stijgende aantal arbeidsongeschikte mensen door problemen met het bewegingsstelsel (vooral lage rugpijn).