Het Belgische reisverbod ging op 27 januari in. Ook al tekenden de andere leiders geen verzet aan toen premier Alexander De Croo de maatregel tijdens een Europese top aftoetste, gaat het verbod verder dan de aanbevelingen die de Europese landen voor zichzelf hebben opgesteld. Daarin is slechts sprake van het “ontmoedigen” van alle niet-essentiële reizen naar rode en donkerrode gebieden op de kaart van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC). Europees commissaris voor Justitie Didier Reynders wees er meteen op dat de Belgische maatregel relatief verreikend was, maar niet illegaal. Want hij bleef “proportioneel en niet-discriminatoir”.

In het begin was duidelijk dat het reisverbod tot 1 maart zou gelden, maar samen met de andere coronamaatregelen die in het ministerieel besluit (MB) van 28 oktober 2020 vervat zitten, werd het tijdens het Overlegcomité van vorige week vrijdag verlengd tot 1 april. Pas donderdagavond werd de Commissie daarvan formeel op de hoogte gesteld. De verlenging noopt Reynders er nu toe “bijkomende verduidelijkingen over de reikwijdte en de beperkingen” van de maatregel te vragen aan ons land.

Schengen

Voor het reisverbod beroept België zich op de Schengengrenscode, die het vrij verkeer in de Europese Unie regelt. Pas wanneer er sprake is van “een ernstige bedreiging voor de openbare orde of de binnenlandse veiligheid” kan een Europese lidstaat grenscontroles invoeren. Die maatregel kan weliswaar niet langer dan twee maanden duren. Of in het geval van België: tot 27 maart. Wil ons land het reisverbod blijven hanteren tot 1 april (of langer), dan zal het voor een alternatieve aanpak moeten duren. In dat geval mogen de controles zes maanden duren.

Bij dat alles wil Reynders dus meer uitleg krijgen. Ook andere EU-landen die het vrij verkeer beperken worden door de Commissie om uitleg gevraagd. Ze heeft vrijdag nog eens opgeroepen om een algemeen reisverbod te vermijden en niet zomaar tot de sluiting van de Europese binnengrenzen over te gaan. Op dinsdag 23 februari wordt de kwestie opnieuw besproken tijdens het overleg van de ministers van Europese Zaken. Voor ons land zal vicepremier Sophie Wilmès aan de vergadering deelnemen.

Evaluatie op 26 februari

Het kabinet van premier Alexander De Croo laat intussen weten dat de coronamaatregelen op het volgende Overlegcomité van 26 februari opnieuw geëvalueerd zullen worden. “Dan zal worden beslist of ze aangehouden worden of niet”, luidt het vrijdag. Vorige week luidde het al dat de verlenging van de maatregelen tot 1 april in de eerste plaats rechtszekerheid moet bieden voor de periode na 1 maart. De beslissing betekende geenszins dat er geen tussentijdse beslissingen of herzieningen mogelijk zijn.