De Saudische kroonprins Mohammed bin Salman (MBS) heeft de goedkeuring gegeven voor een operatie om de Saudische journalist Jamal Khashoggi “gevangen te nemen of te doden”. Dat blijkt uit een vrijdag uitgebracht Amerikaans inlichtingenrapport. Vrijwel meteen werd een sanctie opgelegd: 76 Saudische burgers mogen de VS niet meer binnen.

“We baseren ons voor deze beoordeling op de controle die de kroonprins heeft over de besluitvorming in het koninkrijk en de directe betrokkenheid van een belangrijke adviseur en leden van de beveiligingseenheid van Mohammed bin Salman bij de operatie”, zo staat in het rapport dat werd vrijgegeven door Avril Haines, de directeur van de nationale inlichtingendiensten.

De correspondent voor andere de Amerikaanse krant The Washington Post werd door MBS gezien als een “bedreiging voor het koninkrijk”, zo wordt ook vermeld. “De steun van de kroonprins voor het gebruik van gewelddadige maatregelen om dissidenten in het buitenland het zwijgen op te leggen”, wordt dan ook als een belangrijk argument voor de betrokkenheid van MBS gezien.

“Sinds 2017 heeft de kroonprins de absolute controle over de veiligheids- en inlichtingendienst van het koninkrijk, waardoor het hoogst onwaarschijnlijk is dat Saudische functionarissen een dergelijke operatie zouden hebben uitgevoerd zonder de toestemming van de kroonprins”, zo staat er nog.

Vermoord

Khashoggi werd op 2 oktober 2018 op het Saudische consulaat in Istanboel vermoord. Hij was er binnengegaan om documenten te halen voor het huwelijk met zijn Turkse verloofde Hatice Cengiz, die hem buiten stond op te wachten. Het stoffelijk overschot van Khashoggi werd nooit teruggevonden.

De Amerikaanse inlichtingendiensten hadden het rapport over de veelbesproken moord al kort na de gebeurtenis opgesteld. Maar gewezen Amerikaans president Donald Trump had ervoor gekozen om de inhoud niet openbaar te maken.

De huidige Amerikaanse president Joe Biden had donderdag nog gebeld met de Saudische koning Salman. Aangenomen wordt dat de publicatie van het rapport tijdens dat gesprek aan bod kwam, hoewel noch Washington noch Riyad het onderwerp in hun officiële verklaring hebben vermeld.

Sancties

Intussen is ook bekend dat de Verenigde Staten 76 Saudische burgers een inreisverbod gaat opleggen. Dat heeft minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken vrijdag bekendgemaakt. De maatregel is gericht tegen Saudi’s die betrokken waren bij het bedreigen van dissidenten in het buitenland, onder wie Khashoggi. Er werd geen informatie gegeven over de identiteit of de functie van de 76 Saudische burgers die getroffen worden door de maatregel.

De sanctie wordt door het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken omschreven als de “Khashoggi ban”, al heeft de maatregel wel een grotere reikwijdte. Wie in naam van hun regering ook tegen andere dissidenten of journalisten directe bedreigingen heeft geuit, zal niet langer worden toegelaten tot het Amerikaanse grondgebied.

Daarnaast heeft ook het Amerikaanse ministerie van Financiën vrijdag sancties ingesteld, onder meer tegen Ahmed al-Asiri, de voormalige nummer twee van de Saudische inlichtingendienst. Al-Asiri wordt beschouwd als de leider van de operatie die in oktober 2018 aan Khashoggi het leven kostte, ook al werd hij vrijgesproken door het Saudische gerecht. Zijn bezittingen in de VS worden nu bevroren en Amerikaanse burgers zullen niet langer zaken kunnen doen met hem.

Diezelfde financiële sancties worden ook genomen tegen meerdere leden van de Saudische snelle-interventiemacht, die eveneens betrokken waren bij de operatie in het Saudische consulaat in Istanboel.