Minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès en haar Spaanse ambtgenote Arancha González Laya hebben woensdagavond in Madrid een ‘memorandum van overeenstemming’ ondertekend om de relaties tussen ons land en Spanje te versterken. Die staan sinds het Catalaans onafhankelijkheidsreferendum en de ballingschap van de regionale leider Carles Puigdemont in ons land wat onder spanning.

Sophie Wilmès is al sinds oktober minister van Buitenlandse Zaken, maar de korte trip naar Madrid is nog maar haar tweede buitenlandse reis, na een kort bezoek aan Oost-Oekraïne vorige maand. Dat de eerste échte bilaterale missie naar Spanje gaat, is niet toevallig. “Een bewuste keuze”, aldus Wilmès, omdat Madrid en Brussel er een lange geschiedenis van diplomatieke contacten en samenwerking op nahouden, maar ook omdat de relatie de afgelopen jaren wat onder spanning was komen te staan. Zeker met Vlaanderen leidde dat al tot openlijke spanningen, onder meer in 2018 toen Madrid het diplomatieke statuut van de vertegenwoordiger van de Vlaamse regering in Spanje introk na een incident met toenmalig parlementsvoorzitter Jan Peumans.

Die spanningen hebben alles te maken met het Catalaanse onafhankelijkheidsreferendum in 2017. In de nasleep van die volksbevraging, die in Madrid de stempel ‘illegaal’ kreeg opgedrukt, veroordeelde het Spaanse hooggerechtshof verschillende Catalaanse politieke leiders voor opruiing en misbruik van publieke middelen. De voormalige regionale minister-president Carles Puigdemont ging in ballingschap in ons land, samen met nog enkele andere Catalaanse politieke leiders. Spanje vaardigde verschillende Europese aanhoudingsbevelen tegen hen uit, maar het Belgische gerecht ging daar tot nog toe niet op in.

Net tijdens de ontmoeting tussen Wilmès en González Laya raakte nog bekend dat het Gerecht van de Europese Unie de opheffing van de parlementaire onschendbaarheid van Puigdemont en twee andere Catalaanse Europarlementsleden voorlopig schorst, waardoor België voorlopig niet kan uitleveren.

“Relaties altijd goed gebleven”

Minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès maakte er in haar beleidsnota al een prioriteit van om de relaties met Spanje nieuw leven in te blazen en de Catalaanse bladzijde om te draaien. De missie van woensdag moest dat voornemen in de verf zetten. “De relaties zijn altijd erg goed gebleven, en onze beide landen blijven gelijkgezinden op heel veel vlakken. Maar de Catalaanse kwestie maakte bepaalde zaken wel moeilijker, en dat vonden beide partijen een spijtige zaak”, aldus de MR-vicepremier.

In het memorandum van overeenstemming dat woensdagavond ondertekend werd in de Spaanse hoofdstad, spreken Wilmès en haar ambtgenote Arancha González Laya onder meer af om elk jaar, afwisselend in Spanje en België, bijeen te komen. Daarnaast willen Madrid en Brussel onder meer ook samenwerken voor het voorzitterschap van de Europese Raad in 2023-2024, waar Spanje en België samen met Hongarije een voorzitterstrio vormen.

Tijdens een diner hadden de twee het vervolgens onder meer over de Catalaanse kwestie, waar werd herbevestigd dat beide landen elkaars autonomie en die van de rechterlijke macht respecteren, maar ook over de standpunten binnen de NAVO, het Mercosur-handelsakkoord, corona en gendergelijkheid.

De geplande persconferentie na afloop van de ondertekening van het memorandum ging niet door, naar verluidt naar aanleiding van de spanningen tussen Spanje en Marokko over de hospitalisatie van de leider van het Polisario Front – dat strijdt voor de onafhankelijkheid van de Westelijke Sahara – in Spanje.

LEES OOK. Ongeziene toestroom van migranten in Spanje na strategische zet van Marokko (+)