De wachtlijst voor personen met een handicap blijft groeien. In het laatste jaarverslag van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) is sprake van 16.523 wachtende meerderjarigen, 545 meer dan het jaar voordien.

Om die wachtlijst voor personen met een handicap aan te pakken, was de regering-Jambon oorspronkelijk van plan om tegen het einde van de legislatuur (in 2024) 270 miljoen euro extra te investeren. Maar zelfs met die investering zou de wachtlijst de komende jaren langer in plaats van korter worden. Prognoses zagen de wachtlijst aangroeien tot meer dan 26.000.

Dat komt vooral omdat de instroom groter is dan de uitstroom. Zo zijn er bijvoorbeeld elk jaar 2.000 Vlamingen die automatisch recht hebben op een budget (bijvoorbeeld mensen die wegens een noodsituatie meteen een budget nodig hebben) en stromen er maar 850 mensen uit. Daarnaast komen er elk jaar ook 1.000 mensen bij met een dringende vraag.

Hervormingen en sneller extra geld

Er was dus meer nodig om echt voor een kentering te zorgen. Daarom besliste Beke om een aantal hervormingen door te voeren en de extra budgetten versneld in te zetten. De hervormingen waren volgens Beke nodig om “het systeem onder controle te krijgen”. Er werd dus gesleuteld aan het systeem. “Geen besparingen, maar oefeningen in efficiëntie waardoor we elders extra budgetten konden creëren”, zegt Beke. Het gaat dan onder meer om de uitdoving van het basisondersteuningsbudget (BOB). Dat BOB is een vast, forfaitair bedrag van 300 euro dat personen met een handicap vrij kunnen inzetten voor hun ondersteuning.

Maar naast die hervormingen was er ook gewoon sneller extra geld nodig. De regering besliste daarom eerder al om de beloofde 270 miljoen euro naar voren te schuiven en versneld te investeren. Van die 270 miljoen is ook al 40 miljoen ingezet. Van de resterende 230 miljoen euro per jaar zal ongeveer de helft (117 miljoen euro) gaan naar de personen met een handicap met de meest dringende noden.

1,5 jaar wachten in plaats van 3

Concreet is het volgens Beke de bedoeling dat alle 2.690 Vlamingen in die ‘prioriteitengroep 1’ binnen de achttien maanden een persoonsvolgend budget krijgen. Ter vergelijking: nu is de gemiddelde wachttijd in die groep nog bijna drie jaar. De belofte van achttien maanden of anderhalf jaar geldt ook voor wie in de komende maanden en jaren in die hoogste prioriteitengroep belandt. “Dit is een massieve operatie en een nooit geziene inspanning”, meent de CD&V-minister.

Beke benadrukt ook dat diegenen die op dit moment al lang zitten te wachten, bijna onmiddellijk een antwoord zullen krijgen. “Maar dat kan natuurlijk niet voor alle nieuwe aanvragen. Er is natuurlijk nog altijd een behandelingstermijn. Als iemand een dossier indient, moet nog altijd worden bekeken wat de precieze noden zijn en dat kan even in beslag nemen. We gaan ook die procedures herbekijken, maar achttien maanden is echt een scherpe ambitie.”

Ook wie minder acuut ondersteuning nodig heeft en in prioriteitengroep 2 of 3 zit, heeft volgens Beke recht op perspectief. Voor de bijna 4.000 mensen die in groep 2 zitten, worden volgens Beke “pistes onderzocht”. Van de meer dan 11.000 mensen in de laagste prioriteitengroep 3 wordt de zorgvraag “geëvalueerd”. Er komt een bevraging die in kaart moet brengen welke zorgvraag zij precies hebben. “Mogelijk bestaan voor hen ook andere oplossingen zoals rechtstreeks toegankelijke hulp of alternatieve ondersteuning”, aldus Beke.

LEES OOK. Bijstandsorganisatie vindt investeringsplan onvoldoende: “Nog altijd geen perspectief voor bijna 15.000 mensen op wachtlijst”

Wachtlijst wegwerken lukt niet

De wachtlijst volledig wegwerken zal niet lukken, erkent Beke, ook niet met deze extra investering. “Maar deze regering zal 1,6 miljard investeren in de gehandicaptenzorg. Dat is niet alleen dubbel zoveel als oorspronkelijk gepland, maar ook een verdubbeling tegenover de 825 miljoen van de vorige Vlaamse regering.”

Toch zal ook de volgende Vlaamse regering moeten blijven investeren in de gehandicaptenzorg. “Elke regering zal een inspanning moeten doen”, aldus Beke. Door de stijgende zorgvraag is elk jaar (cumulatief) 60 à 70 miljoen euro extra nodig, wat neerkomt op een inspanning van minstens 300 miljoen euro in één legislatuur. (adb, mtm)