Bijna 80 procent van de gevaccineerden maakt ook antilichamen tegen Covid-19 aan in de neus, zo blijkt uit onderzoek van het UZ Gent en het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB). Opvallend: wie het Pfizer-vaccin toegediend kreeg, maakt de antilichamen - een belangrijke rem op infectie en verspreiding - veel vaker aan dan wie met AstraZeneca ingeënt werd.

“Het coronavirus dringt ons lichaam binnen via de bovenste luchtwegen”, zegt neus-, keel- en oorarts prof. dr. Philippe Gevaert. “Neutraliserende antilichamen in ons bloed maken het virus onschadelijk door de binding van de spike-eiwitten aan de menselijke cellen te blokkeren. Als de antilichamen ook ter hoogte van de neus aanwezig zijn, kunnen ze daar al een eerste barrière vormen tegen het binnendringen van het virus. Het is dus belangrijk om ook in de neus de reactie op een infectie en vaccinatie te onderzoeken.”

Pfizer versus AstraZeneca

Voor het onderzoek werd bij 46 deelnemers twee keer het bloed en de neus bestudeerd: net voor de eerste vaccinatie met Pfizer of AstraZeneca en 13 tot 40 dagen na de tweede vaccinatie. 23 deelnemers maakten voor hun vaccinatie een infectie door. Net voor hun eerste vaccinatie vertoonde slechts 17,4 procent van hen antilichamen in de neus.

Na volledige vaccinatie bouwde 78,3 procent van alle deelnemers antilichamen op in de neus. De deelnemers die Pfizer kregen, vertoonden vaker antilichamen (96%) dan de deelnemers die AstraZeneca kregen (59%). ‘Ook vertoonden de lokale antilichamen bij Pfizer een sterkere neutralisatie van het virale spike-eiwit dan bij AstraZeneca”, zo melden de onderzoekers. “Een doorgemaakte coronabesmetting had geen invloed op de resultaten.”

Voorlopig is niet duidelijk waarom het ene vaccin vaker antilichamen in de neus opwekt dan het andere. Dat wordt nu onderzocht met een opvolgstudie.(mtm)