De Gentse staalfabriek wil de komende tien jaar drastisch vergroenen en een internationale voortrekkersrol spelen in de productie van duurzaam staal. Maar op de aankondiging van de investeringsplannen ten belope van 1,1 miljard euro volgden werkonderbrekingen bij de werknemers. 

Die vroegen niet alleen een financiële compensatie voor het werk dat ze ondanks de gezondheidsrisico’s op de werkvloer waren blijven doen. Ook de nood aan bijkomend personeel na de aanwervingsstop was hoog, en gebrekkige faciliteiten – zoals kapotte douches en drankautomaten – leidden tot ongenoegen.

Een eerder voorakkoord met een reeks loonsverhogingen en een coronapremie van 500 euro werd massaal verworpen. De directie en vakbonden onderhandelden de voorbije dagen, in het bijzijn van een bemiddelaar, over een ultiem akkoord, dat dinsdag is voorgesteld.

In dat uitgebreide akkoord was sprake van een bijkomende premie van 1.000 euro en een hele reeks verbeteringen in het loonstelsel. Extralegale voorwaarden werden vooropgesteld en bovenop de reeds aangekondigde aanwervingen zou een bijkomende ploeg plaatselijke of tijdelijke tekorten invullen.

“In deze cao staan onderdelen die er eigenlijk niet horen in te staan”, zegt Hans Schepens van ACV-CSC. “Als we een probleem aankaarten, is het in de toekomst belangrijk dat we niet wachten om dat probleem op te lossen.” Schepens beklemtoont de nood om de personeelstekorten op termijn in te vullen en problemen van uitval snel op te lossen. 

“Hopelijk wakkergeschud”

Van 3.096 stemgerechtigde arbeiders hebben 2.336 (75,4 procent) hun stem uitgebracht. Zowat 46 procent heeft het voorstel goedgekeurd, 53,9 procent stemde tegen. Een duidelijk signaal, zeggen de bonden, die tijdens de onderhandelingen met de directie een gemeenschappelijk vakbondsfront hebben gevormd.

“Het gaat al jaren fout”, zegt Stijn van Geem van ABV-metaal, “want er wordt te weinig geluisterd.” De ecologische omslag die de directie wil maken, wordt door de syndicale fracties positief geëvalueerd. “Het is goed dat er geïnvesteerd wordt in de industrie. Maar het wordt tijd dat er ook geïnvesteerd wordt in het menselijk kapitaal”, zegt Van Geem.

Dat de cao geen ruime meerderheid achter zich wist te scharen, wijst dan weer op de breekbaarheid van de syndicale vrede. “Hopelijk is de directie wakker geschud”, zegt Claudio Rizzio van ACLVB. “We kaarten dit al jaren aan. De directie heeft nu eindelijk ondervonden wat er leeft op de vloer. Dit is geen uitslag om euforisch over te zijn.”

De vakbondafgevaardigden zien de wil bij de directie om de pijnpunten aan te pakken, maar waarschuwen ook dat het nodig is om de beloften in de cao snel vertaald te zien op de werkvloer. Als dat niet gebeurt, zijn nieuwe werkonderbrekingen op termijn niet uitgesloten, klinkt het unisono. Dat een meerderheid van de stemgerechtigde staalarbeiders het akkoord niet kan smaken, moet zich vertalen in een beter personeelsbeleid bij de Gentse vestiging van de staalreus.

Recordwinsten

Voor de directie was de aanvaarding van de cao alleszins belangrijk omdat de fabrieksleiding de komende jaren voor een fundamentele uitdaging staat. Op 28 september zijn CEO Aditya Mittal en zijn vader Lakshmi naar het Gentse stadhuis gekomen om een intentieverklaring te ondertekenen met de Vlaamse en federale regering. In totaal wordt op de productiesite ruim 1 miljard euro geïnvesteerd om de uiterst vervuilende staalproductie te vergroenen. De fabriek moet zo een internationale voortrekkersrol gaan spelen in de productie van duurzaam staal.

ArcelorMittal heeft zwaar te lijden gehad onder de coronacrisis maar de economische heropleving vertaalt zich vandaag in recordwinsten.