“Het kan toch niet dat je niets voor de Syriërs doet!, zeiden de ronselaars”, zegt Karmach. “Op den duur begin je zelf zo te denken, en dan zeggen ze: Je hoort niet bij deze samenleving. Als dat zaadje eenmaal geplant is, begint het te groeien”, vertelt hij. “Net zolang tot je je eenzaam voelt, en dán staan jouw ‘beste vrienden’ voor je klaar.”

“Ik was mondig, dus hadden ze een job als woordvoerder voor mij in gedachten. Maar ik ben daar niet in meegegaan, omdat ik doorhad wat ze aan het doen waren”, gaat hij verder. “Als ze mij probeerden te overhalen om naar Syrië te gaan, dacht ik: Waarom ga je zelf niet? Als ze het westen aan het beschimpen waren, zei ik: Gij dopt. Waarom neemt ge geld van het westen aan? Dat noemden ze dan oorlogsbuit. Uit respect voor de ouders en familie noem ik geen namen, maar het waren vrienden, en nu zijn ze bijna allemaal dood.” (ldb)