1) Wat plant Grondrecht precies te doen?

“We dagvaarden 3M, en wel deze week”, meldt de groep online. “Die dagvaarding is een belangrijke stap, omdat ze ervoor zorgt dat een eventuele claim voor de burgerlijke rechter niet meer zal verjaren. Met die dagvaarding drukken we als het ware op de pauzeknop van de verjaringstermijn.”

Deze burgerlijke claim is een andere aanpak dan een burgerlijkepartijstelling bij het lopende strafrechtelijk onderzoek naar 3M. “Voorlopig stellen onze adviseurs dat die burgerlijke partijstelling de grootste kans op slagen heeft, maar een strafproces met burgerlijke partijstelling is niet zonder risico’s. De kans bestaat altijd dat er iets misloopt tijdens het strafonderzoek, of dat de rechter 3M niet veroordeelt.”

2) Wat wordt er verwacht van wie intekent?

Concreet roept Grondrecht daarom mensen op om vóór (morgen) donderdag 10.00u op hun website een formulier in te vullen. Ten laatste op 23 januari zou de vordering worden overgemaakt. Grondrecht zegt zelf in te staan voor de kosten verbonden aan het opstellen van de dagvaarding en voor eventuele rechtsplegingsvergoeding.

“Schade zal enerzijds gezondheidsschade zijn: mensen met PFOS in het lichaam en daaruitvolgende schade”, zegt jurist en Grondrecht-lid Jonas Vernimmen. “Daarnaast denken we ook aan financiële schade, zoals bijvoorbeeld de waardedaling van je huis of bedrijf.”

3) Waarom is dit nu plots zo dringend?

“3M herhaalt systematisch dat ze in 2002 zouden zijn gestopt met het produceren van PFOS in Zwijndrecht”, meldt de actiegroep nog. “We verwachten dat ze in een eventuele burgerlijke procedure zullen beweren dat ze sinds 24 januari 2002 geen PFOS meer produceren, en dat de verjaringstermijn op die dag begon te lopen. Aangezien de verjaringstermijn voor een burgerlijke vordering 20 jaar is, zal 3M waarschijnlijk beargumenteren dat onze vorderingen verjaren op 23 januari 2022. Als je niet zou deelnemen aan de dagvaarding, bestaat de kans dat jouw schadeclaim verjaart.”

De initiatiefnemers geven wel voorrang aan de strafrechtelijke kant, en activeren – indien nodig – de burgerlijke kant pas na afloop. Tegelijkertijd gaan ze ervan uit dat de argumentatie van 3M – dat de feiten eind deze week verjaren – niet standhoudt.

4) Waarom die datum in 2002?

Ook de precieze datum van 24 januari 2002 is voor interpretatie vatbaar. “We baseren ons op een beslissing van de deputatie van die dag die bevestigt dat 3M zal stoppen of is gestopt met het op grote schaal produceren van PFOS”, aldus Vernimmen nog. “Maar in asbestzaken, bijvoorbeeld, is al geoordeeld dat de verjaringstermijn pas begint te lopen op het moment dat de blootstelling stopt voor de laatste persoon. Ook later gaan mensen zich nog kunnen aansluiten, maar sluit je nu al aan, dan heeft 3M alvast één argument minder.”

5) Wie kan er meedoen?

In principe iedereen, en een perimeter is er niet. Vernimmen: “Voor ons is het moeilijk om uit te maken wie er schade lijdt. Iemand kan jarenlang in Zwijndrecht hebben gewoond, verhuisd zijn, en intussen gezondheidsschade hebben opgelopen. De zaak is collectief, maar iedereen zal later wel individueel moeten aantonen dat ze schade hebben, door 3M veroorzaakt. Daarvoor zullen we zeker ook kijken naar soortgelijke zaken in de Verenigde Staten.”