Ook dit jaar was de troonzaal van het paleis in Brussel niet volgelopen met gezagsdragers en prominenten om naar de nieuwjaarstoespraken van koning Filip en premier Alexander De Croo (Open VLD) aan de “gestelde lichamen” te luisteren. Wel aanwezig waren een veertigtal zesdejaars van middelbare scholen uit Mechelen, Eigenbrakel en Eupen. De koning hield hen voor dat “democratie vooral een ingesteldheid is van openheid naar de andere en respect voor elkaar”.

Vasthaken aan de stromingen

De koning wees erop dat de gezondheidscrisis en de wederopbouw van de getroffen gemeenten dit jaar nog aandacht zullen vergen, maar dat er ook opnieuw ruimte is om de uitdagingen op middellange en lange termijn aan te pakken. Hij had het dan over klassiekers als werkgelegenheid, klimaat, energie, innovatie, de vergrijzing en de sociale cohesie. “Ik vertrouw erop dat onze overheden hun verantwoordelijkheid zullen nemen in deze domeinen die onze toekomst bepalen.” Dat was meteen ook een oproep aan de verschillende regeringen om eindelijk spijkers met koppen te slaan in al die grote dossiers die al maanden liggen te sudderen.

Hij blikte vooruit naar de nakende koninklijke missie naar Oman, Abu Dhabi en Dubai. Vanuit Oman zal België waterstof importeren en in Dubai bezoekt de koning de Wereldtentoonstelling. “Doorheen de geschiedenis hebben we bewezen onze economie te kunnen vasthaken aan de grote stromingen in de mondiale ontwikkeling.”

Ontgoocheld is de koning over de “ernstige en duidelijke gevallen van discriminatie, racisme en geweld in onze samenleving. Die kunnen we niet aanvaarden. Dat is de samenleving, die wij samen willen opbouwen, niet waardig.” Maar tegelijk put hij hoop uit de solidariteit die er ontstond na de overstromingen in Wallonië. “Het toont ons de richting die we moeten blijven gaan.”

Vooruitgangsgedachte

“Dertig jaar geleden, toen ik ongeveer jullie leeftijd had, leek het alsof de wereld een pak eenvoudiger was”, richtte premier De Croo zich tot de aanwezige jongeren bij het begin van zijn toespraak. Hij besefte dat “die vooruitgangsgedachte vandaag veel kwetsbaarder is.” De klimaatverandering, corona, de spanningen aan de grenzen van Europa én het energievraagstuk halen dat geloof onderuit. “Het is onze rol, onze opdracht om dat geloof te herstellen”, deed hij een oproep aan de “gestelde lichamen”.

(Lees verder onder de video)

De Croo fietste om de hoge energieprijzen heen door de inspanningen te benadrukken die de regering al heeft geleverd voor de meest kwetsbaren en door te wijzen op de oplossing waaraan wordt gewerkt om ook de middenklasse te helpen. Hij wilde ook niet vervallen in pessimisme. Op de Noordzee draaien een pak meer windmolens dan mogelijk geacht en het coronavirus werd in ijltempo ontwikkeld. “Ondanks de grote uitdagingen, zijn de mogelijkheden veel groter dan dertig jaar geleden. Als we samenwerken is alles mogelijk.”

Valse verleiding

De premier riep op om “onze samenleving niet te laten kapen door wie het luidst roept, anderen op straat of online intimideert of de boel kort en klein slaat”, waarmee hij verwees naar onder meer de tumultueuze coronabetogingen. “In een woelige wereld is er altijd de valse en verraderlijke verleiding om onze democratie weg te zetten als zwak en besluiteloos. Maar precies onze democratische waarden maken ons sterker.”