De Noorse secretaris-generaal van de NAVO sprak woensdagmiddag met de pers in de aanloop naar een top van de NAVO-ministers van Buitenlandse Zaken woensdag en donderdag. Stoltenberg zei dat de Russische troepen zich terugtrekken naar het noorden om zich te hergroepen en zich te bevoorraden. Hij verwacht dat ze zich daarna oostwaarts bewegen voor een groot offensief. De oorlog bevindt zich daarmee in “een kritieke fase”.

Volgens Stoltenberg is er niettemin geen indicatie dat Poetin afziet van het voornemen om heel Oekraïne te controleren en zo de bestaande internationale orde te wijzigen. De secretaris-generaal benadrukt daarom het belang van steun aan Oekraïne, het aanhouden van sancties tegen Rusland en het aanscherpen van de defensie- en versterkingsmechanismen van de NAVO. “Dit kan lang duren, we moeten daarop voorbereid zijn”, zei Stoltenberg.

Stoltenberg ging later dieper in op die uitspraak en zei dat hij vooral wil dat president Poetin de oorlog onmiddellijk beëindigt en een politieke oplossing zoekt. “Maar tegelijk moeten we realistisch zijn en ermee rekening houden dat deze oorlog vele maanden, zelfs jaren kan duren”, zei hij. Ongeacht de afloop van de oorlog zei hij dat er gevolgen zijn op de lange termijn voor de veiligheidssituatie in Europa. “Omdat we de brutaliteit gezien hebben en de bereidheid van president Poetin om militaire kracht te gebruiken om zijn doelstellingen te bereiken”, zei Stoltenberg. Politieke leiders moeten daarom beslissen over een “reset” inzake defensie, herhaalde hij.

LEES OOK. “Het verontrust me hoe gefrustreerd de Russen zijn”: waarom de oorlog in Oekraïne een nieuwe fase ingaat

Stoltenberg kreeg verder de vraag hoe de NAVO staat tegenover het leveren van zware wapens aan Oekraïne, nu Tsjechië tanks levert, als eerste land sinds de Russische inval. De secretaris-generaal antwoordde dat NAVO-bondgenoten Oekraïne al vele jaren steunen, via training en militair materieel. Sinds de invasie is die steun nog opgevoerd. Woensdag en donderdag zal verder besproken worden hoe de NAVO Oekraïne verder blijft steunen, zei Stoltenberg. Lidstaten doen dit nu al “met antitankwapens, luchtafweersystemen, maar ook geavanceerde wapensystemen, en zowel lichte als zwaardere wapensystemen”. “Ik ga niet alle details geven. Maar de totaliteit is significant en ze omvat zowel zwaardere als lichtere systemen”, aldus de NAVO-topman.

De NAVO-ministers zullen tijdens de top een update krijgen van de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba over de recentste ontwikkelingen in de oorlog, alsook over de vredesonderhandelingen. Partnerlanden als Georgië, Finland en Zweden wonen de top bij, net als de Europese Unie en partners uit de Aziatisch-Pacifische regio als Japan en Australië.

LEES OOK. Net ontsnapt aan de oorlog, en deze Oekraïense vrouwen keren al terug: “De smeekbedes van over de grens blijven komen”

Stoltenberg zei nog dat de wreedheden die begaan zijn in het Oekraïense Boetsja onder de burgerbevolking de ware aard tonen van de oorlog van de Russische president Vladimir Poetin. Hij wees erop dat het viseren van burgers gelijkstaat aan een oorlogsmisdaad. De NAVO steunt daarom de internationale inspanningen voor een onderzoek en het ter verantwoording roepen van de daders, zei hij.