Rusland moet de veilige export toestaan van graan dat in de Oekraïense havens ligt opgeslagen, zei Guterres tijdens een bijeenkomst van ministers in New York georganiseerd door de Verenigde Staten. Tegelijkertijd moeten “Russische levensmiddelen en meststoffen volledige en onbeperkte toegang hebben tot de wereldmarkten”, aldus de VN-chef.

Guterres onderhandelt al enkele weken over beide kwesties met Rusland, Oekraïne, de VS, de Europese Unie en Turkije, dat kan helpen bij het opruimen van mijnen in de buurt van Oekraïense havens. “Ik ben hoopvol, maar er is nog een weg te gaan. De complexe veiligheids-, economische en financiële implicaties vergen goede wil van alle partijen”, zei hij. Meer details gaf hij niet, om de kansen op een overeenkomst niet te hypothekeren.

“Er bestaat geen doeltreffende oplossing voor de voedselcrisis zonder dat de voedselproductie van Oekraïne en de door Rusland en Wit-Rusland geproduceerde voedingsmiddelen en meststoffen ondanks de oorlog opnieuw op de wereldmarkten worden gebracht”, beklemtoonde hij. Guterres waarschuwde voor “het schrikbeeld van wereldwijde voedseltekorten in de komende maanden” en benadrukte dat “als we mensen niet voeden, we conflicten voeden”.

Wereldwijde crisis

Hij zei dat de oorlog in Oekraïne de factoren die bijdragen tot de wereldwijde voedselcrisis heeft versterkt en versneld: de klimaatverandering, de Covid-19-pandemie en de groeiende ongelijkheid tussen rijke en arme landen.

De crisis “dreigt tientallen miljoenen mensen in een situatie van voedselonzekerheid, ondervoeding en verhongering te duwen” en “zou jaren kunnen duren”, waarschuwde hij. “In slechts twee jaar tijd is het aantal mensen dat lijdt onder ernstige voedselonzekerheid verdubbeld van 135 miljoen vóór de pandemie tot 276 miljoen nu.”

Duitse minister: “Rusland gebruikt honger als wapen”

Sinds de oorlog in Oekraïne verloopt de export erg moeilijk. Rusland en Oekraïne zijn samen goed voor een derde van de wereldwijde graanexport. Volgens de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock zet Rusland honger in als oorlogswapen, door de graanexport uit Oekraïne te blokkeren. Volgens de Duitse regering blokkeert Rusland de export van 25 miljoen ton graan uit Oekraïne, vooral in Odessa.

“Rusland voert deze oorlog met een ander verschrikkelijk en krachtig wapen: honger en ontbering. Door Oekraïense havens te blokkeren, door silo’s, straten, en spoorwegen te vernietigen, heeft Rusland een graanoorlog ontketend en een wereldwijde voedselcrisis aangewakkerd”, aldus de minister voor de Verenigde Naties in New York.

Baerbock wijst erop dat Rusland dat “wapen” inzet op het moment dat miljoenen mensen, met name in het Midden-Oosten en Afrika, al door honger bedreigd worden “door de verwoestende effecten van de klimaatcrisis, de coronapandemie, en conflicten die woeden in hun eigen regio’s”.