De WHO maakt een stand van zaken op in het rapport ‘Tabak, vergif voor onze planeet’, waarin de milieuvoetafdruk van de hele sector wordt bekeken, van de teelt van planten tot de vervaardiging van tabaksproducten, consumptie en afval. De conclusies van dat rapport zijn “tamelijk rampzalig”, zegt de directeur voor bevordering van de gezondheid van de WHO, Rüdiger Krech.

De industrie is verantwoordelijk voor het verlies van 600 miljoen bomen en de tabaksteelt gebruikt elk jaar 200.000 hectare land en 22 miljard ton water. Ze stoot ongeveer 84 miljoen ton CO₂ uit, aldus het rapport.

“Tabaksproducten, het meest weggegooide afval op aarde, bevatten meer dan 7.000 chemische verbindingen die, eenmaal weggegooid, in het milieu terechtkomen”, vervolgt Krech. Elk van de 4.500 miljard sigarettenpeuken die jaarlijks in het milieu terechtkomen, kan tot 100 liter water vervuilen, zegt hij.

Gezondheidsrisico’s voor telers

De gezondheidsrisico’s van tabak blijven bovendien niet beperkt tot consumptie en afval: bijna een kwart van de tabakstelers lijdt aan de groene tabaksziekte, een vorm van nicotinevergiftiging via de huid. Door hun voortdurende contact met tabaksbladeren verbruiken deze telers het equivalent van de nicotine die in 50 sigaretten per dag zit, aldus Krech, die erop wijst dat in de sector een groot aantal kinderen werkzaam is.

Volgens het rapport wordt tabak vaak verbouwd in armere landen, waar water en landbouwgrond dikwijls schaars zijn en waar het gewas de plaats inneemt van cruciale voedselproductie. De tabaksteelt is ook verantwoordelijk voor ongeveer 5 procent van de ontbossing wereldwijd. Het draagt bij tot de uitputting van kostbare waterreserves.

Een aanzienlijk deel van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen is afkomstig van de verwerking en het vervoer van tabak - gelijk aan een vijfde van de koolstofvoetafdruk van vliegreizen.

Filters vervuilend en niet gezond

De WHO waarschuwt ook dat tabaksproducten – sigaretten en e-sigaretten – aanzienlijk bijdragen tot de plasticvervuiling wereldwijd. Sigarettenfilters bevatten sporen van microplastics, minuscule fragmenten die in de wereldzeeën worden aangetroffen, onder meer op de bodem van de Marianagoot, de diepste geul ter wereld – waardoor deze de op één na grootste bron van plasticverontreiniging ter wereld is.

In tegenstelling tot wat de tabaksindustrie beweert, is er echter geen bewijs dat de filters voordelen voor de gezondheid hebben, aldus de WHO.