Waarom veranderen de regels?

Op dit moment mag je als man enkel bloed geven als je al twaalf maanden geen seks hebt gehad met een andere man. Ook niet wanneer het gaat om de vaste partner. In de praktijk sluit dat een groot deel van de homomannen uit als bloeddonoren. De regel is een overblijfsel van de aidsepidemie in de jaren 80. Om het risico op besmet bloed te verkleinen, mochten mannen die seks hebben met mannen jarenlang geen bloed geven. In 2017 kwam de versoepeling met de wachttijd van twaalf maanden, en nu wordt die termijn teruggeschroefd naar vier maanden. Maar ook dat is voor LGBTQ+- belangenverenigingen nog een doorn in het oog. Zij noemen het discriminatie, en vragen dat België het voorbeeld volgt van Italië, Spanje, Nederland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Daar is er geen enkele wachttermijn meer.

Wie beslist daarover?

Het gaat om een politieke beslissing. De PS diende een wetsvoorstel in, en dat voorstel kreeg donderdagavond in de plenaire vergadering steun van de meerderheidspartijen en de extreemlinkse oppositiepartij PVDA. Die laatste voerde wel aan dat het om een veeleer symbolische ingreep gaat, en de grote meerderheid van de homoseksuele mannen nog altijd geen bloed zal kunnen geven.

Waarom maakt het Rode Kruis zich zorgen?

“Het recht op veilig bloed is belangrijker dan het recht op donorschap”, zegt Joachim Deman, woordvoerder van Rode Kruis-Vlaanderen. “Het aanpassen van de termijn houdt een groter risico in dat een patiënt besmet bloed zou krijgen, en elke case waarbij dat gebeurt is er één te veel.” Per jaar ontdekt het Rode Kruis nu tussen de 0 en 2 met HIV besmette bloedstalen aan bij het donorbloed. De vereniging waarschuwt voor de nood aan flankerende maatregelen. “Momenteel wordt bloed in een batch van zes stalen getest. Wij stellen voor om dat individueel te doen, om de foutenmarge te beperken.” Daarnaast pleiten ze voor een meer doorgedreven bevraging door de collecte-artsen tijdens de donorselectie. “Dat is de eerste verdedigingslinie.” De collecte dreigt duurder te worden. “Maar we hanteren te allen tijde het voorzichtigheidsprincipe.”

Zijn de besognes van het Rode Kruis terecht?

De Hoge Gezondheidsraad (HGR) ziet er alvast minder graten in. In maart zette de HGR het licht op groen voor de wetswijziging. In een advies wezen ze op de “aanzienlijke daling van de incidentie van hiv-infecties, waardoor de virale circulatie tussen 2015 en 2021 met meer dan een derde is gedaald”. Al blijft hiv in België bij mannen die seks hebben met mannen zeer vaak voorkomen, luidde het nog. De experts stelden twee opties voor: ofwel ging de wachttermijn van 12 maanden naar 4 maanden; ofwel werd die helemaal afgeschaft, op voorwaarde dat -onder andere- het gesprek net voor de bloeddonatie anders aangepakt wordt.