Gorbatsjov was van 1985 tot 1991 de laatste leider van de Sovjet-Unie, de voorloper van het huidige Rusland. Onder zijn bewind verbeterden de relaties met het Westen. Zo wilde hij met de VS de wapenwedloop aan banden leggen. Hij stond ook aan het hoofd van het communistisch blok toen in 1989 het IJzeren Gordijn viel. Tot dan was Europa verdeeld in een Westers en communistisch deel.

De hervormingen van Gorbatsjov, onder de woorden “glasnost” (openheid) en “perestrojka’ (hervorming), betekenden het begin van het einde van de Koude oorlog. Het maakte hem wereldwijd bekend en daarvoor kreeg hij in 1990 ook de Nobeprijs voor de vrede. In eigen land keerden de geleidelijke hervormingen zich tegen hem en werd hij door Boris Jeltsin, die eerder president was van de Russische deelrepubliek, opzij geschoven. Meerdere Sovjet-republieken scheurden zich ook af, onder meer ook Oekraïne.

Eerder dit jaar waren er al berichten over de slechte gezondheid van Gorbatsjov. Zo zou hij een nierdialyse nodig gehad hebben.