De VN wijzen naar de voormalige vicepremier van Catalonië, Oriol Junqueras, en drie ex-ministers. Zij werden in juli 2018 geschorst als actief parlementslid nadat ze waren aangeklaagd en vervolgd voor rebellie. Het ging daarbij om een oproep tot een gewelddadige opstand. Tijdens hun schorsing mochten ze geen publieke taken uitvoeren.

Het Mensenrechtencomité bestaat uit achttien onafhankelijke experts die beoordelen of landen civiele en politieke rechten respecteren naar aanleiding van een internationaal verdrag. Volgens de separatisten werden hun politieke rechten onder dit verdrag geschonden doordat ze geschorst werden, terwijl ze nog nergens voor veroordeeld waren.

De vier werden in 2019 schuldig bevonden aan opruiing. In tegenstelling tot rebellie houdt dat in dat ze niet hebben opgeroepen tot geweld. Hierop werd hun schorsing opgeheven. In 2021 verleende de Spaanse premier Pedro Sanchez de separatistenleiders gratie, naar eigen zeggen als gebaar van goede wil.

Het Mensenrechtencomité oordeelde woensdag dat het besluit van Spanje om tot schorsing over te gaan niet gebaseerd was op redelijke of objectieve grond. De separatisten hadden er bij hun aanhangers op aangedrongen de protesten geweldloos te houden.

De Spaanse regering en rechtbanken krijgen geen boete of een andere straf opgelegd. Wel geldt het oordeel van het VN-comité als een symbolische overwinning voor Catalaanse separatisten, die nog steeds vinden dat Catalonië zich van Spanje moet afsplitsen.