De Nationale Bank maakte onlangs bekend dat ze verwacht het lopende boekjaar af te zullen sluiten met verlies. Ook in de volgende boekjaren zullen de verliezen verder oplopen. Als oorzaak werd daarbij verwezen naar de renteverhogingen door de Europese Centrale Bank (ECB). De bevoegde Kamercommissie organiseerde woensdag een gedachtewisseling over het nieuws.

Verschillende partijen maken zich zorgen over de toestand. Vanuit de oppositie weerklonk opnieuw de vraag om een vertegenwoordiger van de Nationale Bank uit te nodigen om tekst en uitleg te geven. Omdat ze beursgenoteerd is en dus voorzichtig wil zijn in haar publieke communicatie, wil de NBB daar niet op ingaan. “Het moet zijn dat de situatie als gigantisch precair wordt ingeschat”, vond Sander Loones (N-VA), die voorstelde de NBB achter gesloten deuren uit te nodigen. “De beurs mag geen voorrang krijgen op het parlement”, laakte Wouter Vermeersch (Vlaams Belang).

Volgens minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) kwam het nieuws niet als een totale verrassing. “Dit is geen specifiek Belgisch of Europees probleem”, legde Van Peteghem uit. Het treft alle centrale banken die de voorbije jaren aankoopprogramma’s hebben uitgevoerd. De minister verdedigde ook het verschil in communicatie tussen de Belgische en Nederlandse centrale bank. Volgens Vermeersch was Nederland een toonbeeld van transparantie, maar de situatie van beide banken is totaal verschillend, aldus Van Peteghem. De Nationale Bank is beursgenoteerd en heeft ook private aandeelhouders. Die in Nederland staat niet op de beurs en heeft enkel de staat als aandeelhouder, luidde het.

De minister wees ook op de buffers van 7,1 miljard euro waarover de Nationale Bank beschikt. Als die zouden worden uitgeput, dan stelt dat geen onmogelijk probleem voor de stabiliteit, verzekerde hij. De centrale bank kan immers een tijdlang met een negatieve kapitaalpositie werken. Ze kan ook in principe niet failliet gaan of in liquiditeitsproblemen komen. Op een hypothetisch scenario waarbij tot een herkapitalisering zou moeten worden overgegaan, wilde de minister niet ingaan.

Federale begroting

Voor de federale begroting zijn er wel gevolgen. In de begrotingscontrole werd voor 2022 nog een bedrag van 328 miljoen euro aan ontvangsten verwacht, maar in het recente rapport van het Monitoringscomité werd rekening gehouden met de werkelijk gerealiseerde ontvangsten van 161,7 miljoen euro. Voor de komende jaren hield het Monitoringscomité rekening met een dividend van 268,4 miljoen euro, maar dat bedrag zal bij de begrotinsopmaak van de komende weken neerwaarts worden bijgesteld, aldus staatssecretaris De Bleeker. Ze had het over een “zeer substantiële daling.”

Binnen het parlement rees ook de vraag of de Nationale Bank wel beursgenoteerd moet blijven. Dat was niet alleen het geval bij de oppositie, zoals bij Loones en Vermeersch, maar ook bij Groen-Kamerlid Dieter Van Besien.