De Russische president Vladimir Poetin liet al meermaals weten dat Rusland met “alle mogelijke middelen” zou reageren op eventuele aanvallen. Dat deed de vrees voor een mogelijk gebruik van kernwapens toenemen. 

“De nucleaire retoriek van Poetin is gevaarlijk”, aldus Stoltenberg. “Rusland moet begrijpen dat een nucleaire oorlog nooit gewonnen kan worden en nooit mag uitgevochten worden”, zei hij. De NAVO-baas waarschuwde voor de “ernstige gevolgen”, zou Moskou toch dergelijke wapens gebruiken.

“Het is de bedoeling van president Poetin om ons af te schrikken van het leveren van steun aan Oekraïne”, legde Stoltenberg ook uit. Zou de NAVO de annexaties en het nucleaire sabelgekletter aanvaarden en Kiev niet langer steunen, “dan zouden we nucleaire chantage aanvaarden”.

Landroof

In zijn persconferentie vrijdagavond - na de ceremonie in Moskou waarbij Poetin de Oekraïense gebieden als Russisch grondgebied claimde - veroordeelde Stoltenberg die annexatie ten stelligste. Hij had het onder meer over een landroof en de grootste poging tot annexatie van Europees grondgebied sinds de Tweede Wereldoorlog. “Deze landroof is illegaal en illegitiem”, klonkt het. “We roepen alle landen op om de Russische schaamteloze pogingen tot territoriale verovering af te wijzen. Deze gronden zijn van Oekraïne.”

 “Dit is de tweede keer dat Rusland Oekraïens grondgebied met geweld heeft ingenomen (de eerste keer was in 2014, toen Rusland de Krim annexeerde, nvdr.), maar dit verandert de aard van het conflict niet”, zei hij ook. “Dit blijft de brutale agressieoorlog van Rusland tegen Oekraïne.”

De NAVO-baas sprak van een sleutelmoment in het conflict, nu Poetin een gedeeltelijke mobilisatie heeft afgekondigd, nucleaire dreigingen heeft geuit en nog meer Oekraïens grondgebied illegaal heeft geannexeerd. “Samen vertegenwoordigt dit de meest ernstige escalatie sinds de start van de oorlog”, zei hij. “Niets van dit toont kracht. Het toont zwakte. Het is een bekentenis dat de oorlog niet volgens plan verloopt en dat Poetin in zijn strategische doelstellingen is mislukt.”

Lidmaatschap Oekraïne

Stoltenberg kreeg tijdens de persconferentie ook een vraag over het versnelde lidmaatschap dat Oekraïne wil aanvragen. “Elke democratie in Europa heeft het recht om het NAVO-lidmaatschap aan te vragen”, klonk het. “We steunen het recht van Oekraïne om het eigen pad te kiezen”, aldus Stoltenberg. “Een beslissing over lidmaatschap moet door alle dertig bondgenoten genomen worden.” 

Volgens de NAVO-baas ligt de focus van de bondgenoten nu op het leveren van steun aan Oekraïne. Steun die de NAVO-landen zullen blijven leveren zolang dat nodig is, zei hij. Oekraïne heeft immers het recht om Oekraïens grondgebied te heroveren, dat nu is bezet door Russische troepen. “De illegale annexatie of poging tot annexatie verandert dat niet”, beklemtoonde hij nog. 

“Als Rusland stopt met vechten, is er vrede. Als Oekraïne stopt met vechten, zal het land ophouden te bestaan als een onafhankelijk soeverein land in Europa”, aldus nog Stoltenberg. Hij zei dat Poetin volledig verantwoordelijk is voor de start van de oorlog en de verantwoordelijkheid draagt om die oorlog te beëindigen.