Een sociale woning is vandaag ‘te groot’ als het verschil tussen het aantal kamers en het aantal gezinsleden groter is dan één. Simpeler gezegd: als er minstens twee kamers op overschot zijn. Volgens Diependaele is die definitie vandaag veel te ruim. “Een koppel telt vandaag ook als twee personen die elk een slaapkamer nodig hebben, maar dat is natuurlijk niet zo. Dat passen we aan: een koppel telt voor één slaapkamer.”

Met de nieuwe regels zullen uiteindelijk 20.484 van de sociale woningen onderbezet zijn. Vandaag wonen bijna 14.000 sociale huurders in een onderbezette woning, en sommigen van hen moeten al extra huur betalen: zowat 32 euro extra per maand, per kamer. Dat bedrag wordt opgetrokken naar gemiddeld 57 euro, al is dat bedrag afhankelijk van de huurprijs.

De eindbedoeling is volgens de minister niet om mensen financieel te sanctioneren, maar wel om hen aan te sporen om te verhuizen. “Ik wil vooral die gezinnen helpen die al lang wachten op een grotere woning. Dat is rechtvaardig en proportioneel”, maakt Diependaele zich sterk.

De sociale huisvestingsmaatschappijen zullen mensen begeleiden in de zoektocht naar een nieuwe, kleinere woning. De straal waarbinnen die kan liggen wordt wel verruimd van 5 naar 15 kilometer. Sociale huurders met een ‘’eeuwig” huurcontract zoals dat voor 2017 nog werd toegekend die een eerste aanbod van een kleinere woning binnen die straal weigeren, zullen meteen elke maand de hogere onderbezettingsvergoeding moeten betalen. Huurders met een contract van 9 jaar kunnen na afloop van dat contract hun woning kwijtspelen als ze twee passende aanbiedingen weigeren. De nieuwe regels gaan in vanaf 1 oktober 2023.

“Schijnoplossing”

Volgens het Vlaams Huurdersplatform “viseert” Diependaele sociale huurders “met schijnoplossingen”, “met grote gevolgen voor de betrokken huurders”. “Waar we echt nood aan hebben: meer, veel meer, heel veel meer sociale woningen”, tweet coördinator Joy Verstichele.

Ook oppositiepartij Groen is niet te spreken over de hogere onderbezettingsvergoedingen. Volgens Vlaams Parlementslid An Moerenhout maakt Diependaele “jacht op de meest kwetsbaren” en steekt hij daar meer energie in dan in het wegwerken van de lange wachtlijst voor een sociale woning. “Een dak boven je hoofd hebben is een basisrecht. Dat het de minister zijn kerntaak is om daarvoor te zorgen, daar lijkt hij echter niet echt mee bezig te zijn.”