Bedrijven in havengebied mogen in België enkel werken met erkende havenarbeiders. De regeling is bekend als de wet-Major en dateert van 1972. In 2016 sleutelde toenmalig minister van Werk Kris Peeters (CD&V) nog aan de regeling, na overleg tussen vakbonden en havenwerkgevers. De nieuwe regeling, die er kwam onder druk van Europa, maakte het mogelijk om ook buiten de zogenaamde ‘pool’ van erkende havenarbeiders aan te werven, mits erkenning door een paritair samengestelde commissie van werkgevers en werknemers.

Het Europees Hof van Justitie oordeelde vorig jaar echter dat delen van die regeling strijdig zijn met het Unierecht. De Raad van State is het Hof daar nu in gevolgd. Onder meer de samenstelling van de erkenningscommissies vormt een probleem wegens “onvoldoende waarborgen inzake onpartijdigheid”.

Voor minister van Werk en Economie Pierre-Yves Dermagne komt het arrest niet geheel onverwacht. Hij benadrukt wel dat het principe van erkende havenarbeiders overeind blijft, en dat enkel de procedure waarmee die erkenningen gebeuren, vervat in een Koninklijk Besluit, vernietigd wordt.

Sociale dumping

“De Wet Major zorgt al meer dan 50 jaar voor productieve en veilige havens in België. Het komt er nu op aan om zo snel mogelijk, in overleg met de sociale partners, een nieuw KB aan te nemen zodat havenbedrijven een beroep kunnen blijven doen op dit kader voor goed opgeleide en beschermde havenarbeiders in veilige omstandigheden”, zegt de PS-vicepremier.

Het kabinet-Dermagne en de sociale partners overlegden daar al over naar aanleiding van het arrest van het EU-Hof. Er is dus al voorbereidend werk verricht zodat snel kan worden geschakeld, klinkt het.

Volgens Kamerlid Peter Mertens van de extreemlinkse oppositiepartij PVDA werpt de wet-Major een dam op tegen sociale dumping in de havenarbeid, en lijkt de uitspraak van de Raad van State daarom een slechte zaak. “Je mag van de wet-Major geen lege doos maken. De uitvoeringsbesluiten die de erkenningsprocedure en het poolsysteem regelen, zijn belangrijke peilers”, zegt Mertens. “Als je de vakbondsinspraak wegneemt, dan open je de deur voor interimkantoren en sociale dumping.”