Volgens de Noorse veiligheidsdienst PST bevond de man zich met een valse naam en identiteit in Tromsø, en werkte hij voor een Russische inlichtingendienst. Hij werd opgepakt. “We hebben een verzoek ingediend om een Braziliaanse onderzoeker aan de Universiteit van Tromsø het land uit te zetten, omdat we van mening zijn dat hij een bedreiging vormt voor fundamentele nationale belangen”, aldus Hedvig Moe, adjunct-directeur van de PST. “We vrezen dat hij een netwerk heeft opgezet en informatie heeft verzameld over het Noorse beleid in het noorden van het land.”

Volgens twee personeelsleden van de Universiteit van Tromsø stelde de man zichzelf voor als José Assis Giammaria. Die man was in december 2021 aangekomen in de stad, nadat hij op voorpsraak van Canadese professoren een verzoek had ingediend om onderzoek te verrichten aan de faculteit veiligheidsstudies, met een specialisatie in de veiligheid van de noordpoolregio.

Het zou eigenlijk gaan om Mikhail Mikushin, volgens het journalistieke onderzoeksplatform Bellingcat een kolonel van de GRU (Russische militaire inlichtingendienst, red.).

“Grappig accent”

Volgens decaan Gunhild Hoogensen Gjørv had de man geen toegang tot geheime informatie, maar “kreeg hij inzicht in het soort debatten dat wij voeren over veiligheid” en “bevond hij zich dicht bij belangrijk onderzoek”. “Interessant, zelfs ironisch, is dat wij onderzoeken hoe het burgerlijke domein geviseerd wordt door hybride bedreigingen”, aldus Gjørv. “Ik had niet verwacht dat ik exact deel zou uitmaken van wat ik onderzoek.”

Volgens een andere collega die nauw samenwerkte met Giammaria, ging het om “een vriendelijke man”, maar was hij “extreem beschermend over zijn privacy”. “Hij was tegen sociale media, hij wilde zelfs Whatsapp niet gebruiken. Enkel Telegram. Maar hij vroeg tegelijk wel veel vragen, ook van persoonlijke aard.

Giammaria had volgens de collega ook “een grappig accent dat me deed denken aan Russisch, maar ik kon het niet exact plaatsen.” Het gedrag van de man werd wel beschouwd als verdacht, in die mate dat de collega Giammaria naar eigen zeggen zelfs ooit grappend gevraagd zou hebben “of hij geen spion was”.

Advocaat: “Hij begrijpt beschuldigingen zelfs niet”

Volgens Thomas Hansen, de advocaat van Gimmaria, ontkent de man alle beschuldigingen. “Hij begrijpt ze zelfs niet”, klinkt het.

Er werden de afgelopen weken meerdere Russische staatsburgers opgepakt in Noorwegen. Het land is dezer dagen de grootste gasleverancier voor Europa, en vreest aanslagen op haar infrastructuur zoals die op de NordStream-pijplijn in de Oostzee.