Veel drama kwam er maandag niet bij kijken, tijdens de vergadering van de Groep van 10. Eerder gelatenheid. Zowel de werkgevers als de vakbonden wisten waarop de onderhandelingen gingen uitdraaien. Aangezien de wet voorschrijft dat onze lonen niet sneller mogen stijgen dan in onze buurlanden en dat door de automatische loonindexering - die elders niet bestaat - net wel het geval is, decreteerde de CRB dat de loonmarge zelfs negatief is. In realiteit 0 procent.

Maar twee weken geleden al lieten de bonden - met het socialistische ABVV op kop - verstaan dat er nooit een akkoord zou komen over 0 procent. Met een rapport van de Nationale Bank in de hand over historisch hoge brutowinsten bij de bedrijven eisten ze dat er in sectoren waar het goed gaat toch nog iets mogelijk is, los van de indexering van ondertussen al meer dan 10 procent. Dat zou volgens de werkgevers dan weer complete waanzin zijn, onze concurrentiekracht kelderen en veel bedrijven definitief kopje onder duwen.

De twee diametraal tegenover elkaar staande standpunten maakten een nieuw interprofessioneel akkoord (IPA) onmogelijk. Net zoals de zware slagschaduw die de nationale staking van komende woensdag over de onderhandelingen wierp. Dan gaan de bonden hun protest tegen de in hun ogen oneerlijke loonwet nog maar eens in de verf zetten.

“Je moet over iets kunnen onderhandelen, maar dat was nu niet zo. Nul procent, dat kun je ook niet maken. De mensen zijn ook niet dom en zien dat bedrijven wel winst maken en de huurprijzen wel stijgen, terwijl er voor hen nergens iets in zit,” reageerde Miranda Ulens, algemeen secretaris van het ABVV. Volgens haar ACV-collega Matthieu Verjans hebben de sociale partners maandag nog gezocht naar manieren om de mislukking wat verzachten, “maar hoe je het ook draait of keert: wij vinden elkaar niet. Dat is jammer, maar het is helaas zo”.

Meteen na de vergadering belde de voorzitter van de Groep van 10, Bart De Smet, naar het kabinet van premier Alexander De Croo om de mislukking te melden. De eerste minister zit momenteel op de klimaattop in het Egyptische Sharm-el-Sheikh, maar krijgt het dossier bij zijn terugkomst meteen op zijn bord. Wellicht zal de regering de verdeling van de welvaartsenveloppe - een klein miljard waarmee de komende twee jaar de laagste uitkeringen kunnen worden verhoogd - nu zelf per kb regelen. De werkgevers koppelden dit dossier aan de loonsonderhandelingen, waardoor het ook in het moeras bleef steken.

Of Vivaldi de sociale partners nog eens uitdrukkelijk gaat vragen om voor de lonen nog eens rond de tafel te gaan zitten, is lang niet zeker. Dat heeft volgens ACLVB-voorzitter Mario Coppens ook weinig zin. “We hebben al een maand extra gekregen. Wat gaat er nu nog veranderen?”.

De werkgevers en de premier wilden maandag nog niet reageren. Minister van Werk Pierre-Yves Dermage (PS) deed dat wel. “We nemen akte van de mislukking. Uiteraard betreur ik dat. Maar ik zal samen met de premier snel de sociale partners uitnodigen”.