Wie vuurde de raketten af die dinsdagavond op Pools grondgebied terechtkwamen, waarbij zeker twee mensen om het leven kwamen? Dat is voorlopig nog onduidelijk. Rusland organiseerde dinsdag een grootschalige raketaanval op Oekraïne en dus werd er onmiddellijk met de vinger gewezen, toen de raketten insloegen in Polen. Poolse media meldden dinsdag dat het mogelijk brokstukken waren van een Russische raket die door de Oekraïense strijdkrachten zou zijn geraakt. Niet veel later werd bevestigd dat het om een “raket van Russische makelij” ging.

Rusland ontkende dat zij iets te maken hadden met de raketten die in Polen terechtkwamen. Russische staatsmedia lieten doorschemeren dat het in feite verdwaalde Oekraïense raketten waren die in Polen twee slachtoffers maakten. Persbureau Ria Novosti citeert een Russische ‘militaire expert’ die beweert dat Russische kruisraketten het Poolse grondgebied niet kunnen bereiken. “Maar Oekraïense S-300 raketten (luchtafweersysteem, red.) die abnormaal functioneren kunnen dat wel.” Het ministerie van Defensie omschreef het incident als “een opzettelijke provocatie gericht op het escaleren van de situatie”.

Raket uit Oekraïne?

Mykhailo Podolyak, adviseur van de Oekraïense president Zelensky noemt het voorval dan weer een ‘vermomd ongeluk’ van Rusland. “De aanvallen op Pools grondgebied waren geen ongeluk”, schrijft hij op Twitter. “Dit is wat er gebeurd wanneer kwaad ongestraft blijft.” De Oekraïense president Volodimir Zelenski noemt het een “belangrijke escalatie”. “We waarschuwen al langer dat Russische acties zich niet beperken tot Oekraïne.” Hij drong bij het Westen aan op een no-fly zone. Volgens het ministerie van Defensie is dat nodig om ongecontroleerde raketten te kunnen neerschieten en om EU- en NAVO-staten te beschermen. Maar het Westen staat huiverachtig tegenover een dergelijke maatregel omdat die met staaljagers moet worden afgedwongen, wat zou betekenen dat de NAVO in direct conflict met Rusland dreigt te komen.

Het incident zorgde voor heel wat zenuwachtigheid in Europa en de rest van de wereld. Polen is lid van de NAVO en dus werden er spoedvergaderingen georganiseerd met de G7 en de het bondgenootschap. De activering van het bekende artikel 5 werd hier en daar aangehaald. Vooral de Baltische staten lieten weten dat ze bereid zijn om het bondgenootschap te verdedigen. In verschillende landen werd ook een veiligheid- of defensieraad bijeengeroepen.

De Poolse premier Mateusz Morawiecki riep uiteindelijk op tot kalmte. “Laten we bedachtzaam zijn en ons niet laten manipuleren. We moeten streven naar terughoudendheid en voorzichtigheid.” Ook andere regeringsleiders namen die houding aan.

Woensdagochtend (Belgische tijd) zei de Amerikaanse president Biden op een bijeenkomst met andere staats- en regeringsleiders van de NAVO en de G7-landen in Bali dat er aanwijzingen waren dat het projectiel een luchtafweerraket uit Oekraïne was.

 (agg, sgg)