Volgens minister van Vlaamse Rand Ben Weyts (N-VA) en minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) is het de bedoeling om “een dam op te werpen tegen sociale verdringing” in dure gemeenten waar mensen die er opgegroeid zijn moeilijk een eigen woning kunnen verwerven. Volgens de ministers gaat het om “een prangend probleem” dat zich onder meer in de Vlaamse Rand voordoet.

Alleen de duurste Vlaamse gemeenten en enkele steden krijgen de mogelijkheid om het voorrangsbeleid te voeren, waarbij ze voor 50 tot 100 procent financieel kunnen tussenkomen in het grondaandeel van de woning. Kopers moeten aan drie voorwaarden voldoen om in aanmerking te komen: minstens vijf opeenvolgende jaren in de afgelopen tien jaar zijn ingeschreven in de betrokken gemeente of een Vlaamse buurgemeente, nog geen vastgoed bezitten en een loon hebben onder een nog te bepalen grens.

Twintig jaar in wonen

Wie via het systeem een huis koopt, moet er de eerste twintig jaar zelf in wonen. Kopers die hun WIES-grond of -woning overdragen, moeten de financiële tussenkomst terugbetalen aan de gemeenten, die ook een voorkooprecht hebben.

Het Grondwettelijk Hof vernietigde in 2013 al een eerder WIES-decreet. De Vlaamse regering maakt zich sterk dat het nieuwe voorrangsbeleid werkt met “objectieve criteria”.