De raad van bestuur boog zich in feite over drie documenten: het beheerscontract - officieel openbaredienstencontract - een ondernemingsplan en een meerjareninvesteringsplan voor 2023-2032. Het was de tweede keer dat ze ter sprake kwamen, omdat er aanpassingen moesten gebeuren nadat de federale regering tijdens het recentste begrotingsconclaaf minder geld had vrijgemaakt voor het spoor dan gevraagd. 

Inhoudelijke informatie over de aanpassingen geeft de NMBS niet, maar topvrouw Sophie Dutordoir zei onlangs nog dat de ambities dezelfde blijven: de NMBS mikt op 10 procent meer treinen en 30 procent meer reizigers tegen 2032. Een aantal investeringen die gepland waren voor 2023-2024, zouden wel uitgesteld worden tot de jaren nadien. En intussen besliste de NMBS ook om de in december geplande uitbreiding van het aanbod uit te stellen. 

En intussen besliste de NMBS ook om de in december geplande uitbreiding van het aanbod uit te stellen. De spoorwegmaatschappij verwees daarbij naar de “moeilijke financiële context” met hoge inflatie en elektriciteitskosten, maar zei ook te kampen met verouderde infrastructuur, late leveringen van nieuw materiaal, meer meldingen van spoorlopers en personeelstekorten. Intussen gaat de stiptheid ook achteruit: die is volgens cijfers van spoorbeheerder Infrabel in oktober gezakt naar het laagste niveau sinds november 2018.

“Het systeem staat onder druk”, zei Durtordoir daar deze week over in ‘De afspraak’ op Canvas. “We gaan even stoppen met het injecteren van bijkomende treinen in het systeem, en eerst het systeem opnieuw stabiliseren om dan terug te gaan opbouwen.”

Het is de eerste keer dat een beheerscontract loopt over tien jaar. Het vorige contract, voor de periode 2008-2012, liep tien jaar geleden af.

De teksten zullen nu voor advies worden voorgelegd aan de vakbonden. Tegelijkertijd worden ze officieel overgemaakt aan de regering. De definitieve goedkeuring, samen met die van een performantiecontract met spoornetbeheerder Infrabel, zou er moeten komen tijdens een ministerraad op 23 december.

“Dankzij het toekomstige openbaredienstencontract kunnen we meer reizigers aantrekken, de toegankelijkheid en robuustheid van de spoorwegdienst verbeteren en ons voorbereiden op de toekomst”, zegt minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo). “Het doel is nu dat de regering deze twee contracten voor het einde van het jaar goedkeurt, zodat ze op 1 januari in werking kunnen treden en het startsein kunnen geven voor een nieuw tijdperk voor de Belgische spoorwegen.”

Na de inwerkingtreding wil de NMBS dan snel werk maken van een sociaal akkoord met de vakbonden. Er waren deze week nog drie stakingsdagen bij het spoor: op dinsdag staakten de drie grote vakbonden en reed ongeveer een kwart van de treinen. Woensdag en donderdag ging de staking uit van de treinbestuurdersvakbond ASTB en reed de helft van de treinen.