Het Noord-Ierse protocol regelt de bijzondere status van Noord-Ierland. Dat maakt deel uit van het Verenigd Koninkrijk en hoort sinds de brexit dus niet meer in de EU, maar maakt wel nog altijd deel uit van de Europese eengemaakte markt en de douane-unie. 

Die regeling moet de vrede in Noord-Ierland garanderen, maar leidt tot praktische problemen omdat er douanecontroles vereist zijn tussen Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk. Londen wil de regeling aanpassen en voerde die ook nooit tot op de letter uit, maar de Europese Unie verzette zich daartegen. 

De Ierse premier Leo Varadkar laat nu toch ruimte voor flexibiliteit. “Wanneer we het protocol in eerste instantie onderhandeld hebben was dat misschien een beetje te streng”, klonk het dinsdag. “We zien dat het protocol werkt zonder dat het volledig wordt uitgevoerd, en daarom denk ik dat er ruimte is voor flexibiliteit en aanpassingen, en we staan daar open voor”, zei hij. Ook Europees Commissievoorzitster Ursula von der Leyen en vicevoorzitter Maros Sefcovic denken daar zo over, aldus Varadkar. 

De druk om tot een oplossing te komen loopt op omdat de datum van 19 januari in zicht komt. Noord-Ierland moet tegen dan een nieuwe regering hebben, anders worden er nieuwe verkiezingen uitgeschreven. Maar de unionistische partij DUP blokkeert de regeringsvorming tot de problemen met het Noord-Ierse protocol zijn opgelost.