De staking kadert in de bredere onvrede bij de ambtenarenvakbonden. Zo ging op 9 november een stakingsaanzegging in voor de federale overheidsdiensten.

“Sinds 20 jaar hebben we geen loonsverhoging meer gekregen”, vat Eddy De Smedt van de liberale vakbond VSOA de grieven samen. Sindsdien zijn de weddenschalen van de ambtenaren niet meer aangepast. De bonden zijn misnoegd omdat vorig jaar een voorakkoord werd gesloten met minister van Ambtenarenzaken Petra De Sutter (Groen), maar bij de begrotingsopmaak in oktober werden gemaakte afspraken volgens hen van tafel geveegd. “Woordbreuk”, luidde het reeds. Zo komt er bijvoorbeeld geen loonsverhoging en maaltijdcheques zijn er pas in 2024.

“We zijn niet gehoord”

“We hebben een dringende herwaardering van de baremaschalen en een echte dertiende maand gevraagd voor de laagste salarissen in de overheidsdiensten. We zijn niet gehoord, we hebben geen budget”, zei Grégory Wallez, federaal secretaris van de socialistische vakbond vorige week al.

De onvrede mondt in de gevangenissen dus uit in een staking. De Smedt verwacht dat de actie goed opgevolgd zal worden. In enkele gevangenissen zouden politieagenten gevorderd moeten worden omdat er te weinig personeel is. Wallez voegt dinsdag toe dat geen grote hinder verwacht wordt, tenzij misschien in de Brusselse gevangenissen.

De Smedt gaat uit van een heel beperkt regime in de gevangenissen, bijvoorbeeld zonder bezoek of wandeling. Tijdens vorige stakingsdagen was er een nachtregime in de penitentiaire inrichtingen. Sinds enkele jaren geldt er een minimale dienstverlening in de gevangenissen. Wanneer onvoldoende cipiers opdagen voor die minimale dienstverlening, worden agenten opgetrommeld.

Minister De Sutter toonde dinsdag reeds begrip voor de eisen. “In de private sector zijn er de laatste vijftien jaar wel loonsverhogingen geweest, in de publieke sector niet. Ik begrijp dat de syndicale organisaties een signaal willen geven dat de valorisatie voor het werk dat zij doen belangrijk is.”

Gevangeniswezen waarschuwt voor “zware impact”

Het directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen, dat de gevangenissen in België organiseert, waarschuwt dat de systematische stakingen een zware impact hebben op de interne werking en het regime van de gevangenen.

Als er te weinig werkwilligen zijn, moeten politieagenten bijstand verlenen. Voor de huidige staking zouden meer dan 100 politieagenten zijn opgevorderd.

Tijdens een staking kunnen de gevangenen geen bezoek ontvangen. Kinderen zijn de dupe van het annuleren van het kinderbezoek op woensdag, luidt het. “Individuele hulpverlening en activiteiten die gedetineerden nodig hebben om hun terugkeer naar de maatschappij voor te bereiden, worden telkens opgeschort en de tewerkstelling in de werkhuizen worden stilgelegd.”

“Op lange termijn zullen de gevolgen zeker merkbaar zijn”, zegt het directoraat-generaal. “Organisaties en werkgevers twijfelen om hun engagement ten aanzien van de gevangenissen te blijven nemen. Dit is echter broodnodig om gedetineerden op een zinvolle manier hun detentie te laten uitzitten om beter te kunnen terugkeren naar de maatschappij.”

De gevangenisdirecteurs worden er moedeloos van, klinkt het. “We begrijpen veel van de frustraties op de werkvloer en delen die ook, maar stakingen houden oplossingen tegen. Zo kunnen die dagen geen selecties of opleidingen voor personeel doorgaan.”