Zusterkrant Gazet van Antwerpen liet peilingbureau iVOX aan duizend Antwerpenaren online een aantal vragen voorleggen over de drugsbestrijding. De selectie van respondenten werd gemaakt met een representatieve verdeling in leeftijd, geslacht, opleiding en stemgedrag. De bevraging gebeurde vorige vrijdag, vijf dagen nadat de 11-jarige Firdaous werd gedood toen een garagepoort in Merksem werd doorzeefd met kogels.

LEES OOK. Cocaïnegebruikers reageren op recente drugsgeweld in Merksem: “Neen, wij voelen ons niet schuldig en denken niet aan stoppen”

“Het is duidelijk dat een harde aanpak steun krijgt van de Antwerpse bevolking”, zegt Hans Verhoeven, directeur van iVOX. “51 procent vindt dat het nog strenger mag. Dat weerspiegelt voor een groot deel de politieke verdeling in Antwerpen. Mensen die voor N-VA en Vlaams Belang stemmen, zijn doorgaans ook gewonnen voor striktere ordehandhaving.”

(Klik op de afbeelding om uit te vergroten)

N-VA had in 2018 bij de gemeenteraadsverkiezingen 35 procent van de stemmen, Vlaams Belang 10 procent. Dat draagvlak van 51 procent overschrijdt dus nog de basis van beide partijen. “73 procent, een ruime meerderheid, vindt niet dat het stadsbestuur te ver zou gaan”, vervolgt Hans Verhoeven. “En voor 79 procent moet drugsbestrijding een grotere prioriteit krijgen, dit terwijl er al erg veel aandacht naartoe ging.” Dit is een duidelijke oproep aan de politiek die ook ver over de partijgrenzen heen gaat.

Preventie

De overgrote meerderheid van de respondenten, meer dan 80 procent, vindt dat veel meer op preventie moet worden ingezet. Dan gaat het om versterking van de gerechtelijke diensten en investeringen in bijvoorbeeld scanners, en om meer beveiliging in de haven.

Opmerkelijk is dat inzet van het leger geen meerderheid haalt, maar met 45 procent wel precies samenvalt met het aantal stemmers op N-VA en Vlaams Belang. Is dit een partijgebonden thema? Mogelijk speelt hier mee dat het onduidelijk is wat militairen precies wel of niet zouden kunnen doen.

LEES OOK. Meer dan 12.000 Antwerpenaren aan de cocaïne: “Maar gebruikers ervaren zelf geen verantwoordelijkheid”

Volgens sommige partijen is het vooral een symbolenstrijd. Feit is dat militairen geen politionele bevoegdheid hebben en niet mogen arresteren, intercepteren of ondervragen. Als bewapende dragers van uniformen zouden ze wel een afschrikwekkend effect kunnen hebben tegenover de uithalers en ze kunnen natuurlijk ook politie verwittigen als ze verdachte bewegingen zien.

Minstens zo opmerkelijk is het strenge oordeel van een grote meerderheid over de drugsgebruikers, de klanten dus van de criminelen. Acht op de tien Antwerpenaren houden hen mee verantwoordelijk voor het geweld. Zeven op de tien Antwerpenaren menen dat ze voor bezit en gebruik van drugs zwaarder bestraft moeten worden.

Verontwaardiging

Het is dus niet het moment om als hippe jongen in het uitgaansleven met lijntjes coke te pronken: het draagvlak daarvoor is klein. Integendeel, de felle verontwaardiging die veel politici (Van Alexander De Croo tot Bart De Wever) tonen over cokegebruikers – “Er kleeft bloed aan hun handen” – wordt gedeeld door de bevolking. Die heeft ook weinig clementie voor minderjarigen.

LEES OOK. In ijltempo opgewerkt tot “rijkste drugsfamilie van ’t Stad”: beruchte nonkels van 11-jarig slachtoffer al jaren in het vizier van politie

Zes op de tien vinden dat zij berecht moeten worden als volwassenen. Onder het jeugdrecht kunnen ze maximaal tot hun 18de gestraft worden. “Er tekent zich een gepolariseerde samenleving af, tussen drugsgebruikers of het wereldje waarin dat geaccepteerd wordt, en de anderen”, zegt Hans Verhoeven. “Drugs is niet meer iets dat hier en daar achter de schermen wordt gebruikt, drugs staan nu voor dagelijks geweld en onrust.”

Bescherming

De antwoorden worden voor een deel ingegeven door de emoties van de mensen, meent Hans Verhoeven. “57 procent zegt bang te zijn. Dat is een hoog cijfer. Mensen vragen om bescherming. Dat harde ingrijpen, is nodig voor hun eigen veiligheid.” Tussen haakjes, slechts een minderheid van 30 procent van de respondenten is gewonnen voor legalisering van drugs.

LEES OOK. Younes E.B., oom van doodgeschoten meisje uit Merksem, veroordeeld tot acht jaar cel voor invoer van cocaïne

Ook socioloog Walter Weyns van de Universiteit Antwerpen ziet een grote bezorgdheid bij de Antwerpenaar. “En dan ga je op zoek naar alle mogelijke verantwoordelijken: stadsbestuur, regering en ook dus de drugsgebruikers, degenen die de business doen draaien. Misschien maken die drugsgebruikers concreet niet zo’n verschil, omdat de meeste coke naar het buitenland gaat, maar dan is er nog hun morele verantwoordelijkheid. Kortom, de openbare orde moet hersteld worden, desnoods met inzet van het leger, zoals na de aanslagen is gebeurd. Dat gevoel overheerst.”