Het was een strijdpunt van Bert Blocken, specialist aerodynamica aan de KU Leuven en TU Eindhoven. Waarom mochten volgwagens in een tijdrit zo dicht achter een renner aan rijden? Het zorgde voor onveilige toestanden bij eventuele valpartijen, waarbij de man achter het stuur een heel beperkte reactietijd had.

Bovendien leidde het tot een opbod tussen de teams: het dak van de volgwagen werd volgestouwd met fietsen, in een poging om achter de renner een zo groot mogelijk ‘scherm’ te vormen. Zo probeerden teams optimaal te profiteren van het zogenaamde upstream-effect.

Upstream-effect

“In het wielrennen zijn we vooral vertrouwd met slipstream”, aldus specialist Blocken. “De renner die in het wiel profiteert van het zog van de renner voor hem. Maar er bestaat ook een upstream-effect: een auto of motor achter een renner duwt die als het ware ook vooruit. Hoe groter het object achter een renner is, hoe meer de luchtweerstand van die renner afneemt.”

Teams bouwden daarom zo groot mogelijke constructies op het dak, in een zoektocht naar marginal gains. Blocken rekende uit dat een volgwagen op tien meter afstand in een vlakke tijdrit van vijftig kilometer tot 3,9 seconden winst kan opleveren. Uiteraard kan dat gaan om winnen en verliezen.

Blocken maakte zijn ongerustheid over steeds omvangrijkere auto’s die steeds dichter achter de renners aan reden eerder al over aan de UCI. Nu haalt hij zijn slag thuis. De federatie past haar reglementen aan: de minimale afstand tussen renner en volgwagen wordt opgetrokken van 10 naar 25 meter.

“Vanaf 15 meter afstand wordt het aerodynamisch effect van een volgwagen onbestaande”, zo luidt het in een communiqué. “Door te kiezen voor 25 meter verzekeren we dat de aanwezigheid van een volgwagen geen effect meer heeft op de prestatie van de renner. Bovendien verhoogt die afstand ook de veiligheid omdat de reactietijd van de chauffeur verhoogt bij een ongeval of een incident.”

Amper controle

Vraag is in hoeverre de nieuwe maatregel zal gehandhaafd worden. In de praktijk was er de voorbije jaren weinig tot geen controle op de afstand tussen renner en volgwagen. De UCI geeft ook aan dat officials en cameramensen wel dichter bij de renner mogen komen, maar ze moeten dat buiten de slipstream van de renner doen. “Op die manier vermijden ook die voertuigen elk mogelijk aerodynamisch voordeel.”