Hij herinnert zich de dag waarop de eerste containers met puin gevuld werden, nog als was het gisteren, glimlacht Paul Schyvens. “Het was toen binnen kouder dan buiten.” Als er iemand vandaag niet mag ontbreken, dan is hij het wel. En dat wordt meteen duidelijk. Geen halve minuut gaat voorbij of hij wordt omhelsd, krijgt een schouderklopje of een vrolijke zwaai. Want hoewel Schyvens in 2018 de coördinatie van De Roma overliet aan opvolger Danielle Dierckx, zal hij voor altijd vervlochten blijven met deze plek.

“Ik kom hier nog af en toe. Om een optreden mee te pikken. En heel soms spring ik nog eens in als vrijwilliger. Elke keer als ik hier binnenwandel, kijk ik rond. Elke moulure, elk stukje vloer, elke streep verf zit in mijn geheugen gegrift. Wat er van deze plek geworden is, dat geeft me een warm gevoel. Maar het meest bijzondere is de onvoorstelbare ploeg van vrijwilligers die hier aan de slag is. Zij hebben geen half woord nodig om elkaar te verstaan. Dat iedereen hier aan hetzelfde zeel trekt, is zo fijn.”

Cultuurtempel

Toch is het een klein mirakel dat De Roma uitgegroeid is tot de cultuurtempel die we vandaag kennen. Want lang niet iedereen was van meet af aan overtuigd van het slagen van dit project. “Correctie”, zegt Schyvens serieus. “Gigantisch veel mensen hebben er vanaf het begin in geloofd. Enkel de politiek wilde niet mee. Die liep achter de feiten aan, zoals die vandaag nog steeds achter de feiten aanloopt.” Maar feit is dat De Roma een succesverhaal werd en dat de zaal heeft bijgedragen tot de heropleving van Borgerhout.

“Noem De Roma gerust de middelpuntvliedende kracht van Borgerhout. Zonder De Roma had de heropleving van Borgerhout veel langer op zich laten wachten.” Of de gewezen coördinator vandaag trots kan terugblikken op de afgelopen twintig jaar? “Zeker. Maar ik ga er niet van zweven. Ik heb enkele talenten meegekregen en die heb ik benut. Zo ben ik bijvoorbeeld zeer goed in het enthousiasmeren van mensen”, lacht Schyvens. Maar ik heb vooral de juiste mensen gevonden die mee op de kar wilden springen. Dat vrijwilligers een verhaal als dit kunnen dragen, dat is in mijn ogen uniek.”

“Camaraderie”

Een van die vrijwilligers van het eerste uur heet Frank Mahieu (71). “In 2002 wandelde ik een vervallen ruïne binnen tijdens een ‘opendeurdag’. Ik liet verstaan dat ik wel op de hoogte wilde worden gehouden van de plannen. Niet veel later, in januari 2003 stond ik hier in mijn werkplunje puin te ruimen”, lacht hij. “Vanaf dag één heerste hier een sfeer van camaraderie. Het is in mijn ogen op die dag dat het DNA van De Roma is uitgevonden. Oud of jong, arm of rijk: hier is dat een detail. We staan hier allemaal te dweilen en pinten te tappen voor onze Roma”, zegt Mahieu.

Tot die pintentappers mag ook Josée Vervecken (68) zich rekenen. “Ik ben intussen negen jaar vrijwilliger bij De Roma en sta hier twee tot drie keer per week”, vertelt ze. “Ik neem vooral de uitverkochte optredens voor mijn rekening. En mijn man is dan zo lief om me na afloop te komen ophalen.” Zodra ze met pensioen was, heeft ze zich opgegeven. “En ik heb er nog geen dag spijt van gehad. Ik ben de pioniers zo dankbaar voor wat zij in gang hebben gezet. Zonder hen konden wij nu niet doen wat we doen: deze tempel in stand houden. Het is gewoon een prachtige plek geworden.”

“Eén grote familie”

“En als vrijwilligers zijn wij één grote familie”, voegt Josée eraan toe. “Wie er nood aan heeft, kan zijn verhaal hier kwijt. Die samenhorigheid geeft zo’n warm gevoel. En wij geven dat warme gevoel op onze beurt door aan de vele bezoekers die we hier ontvangen.” Iets wat huidig coördinator Danielle Dierckx alleen maar kan beamen. “Zonder onze vrijwilligers zou De Roma De Roma niet zijn. Zij staan garant voor de warmte die ons publiek en de artiesten ervaren.”

En dus is het niet meer dan normaal dat zij vandaag en dit weekend tijdens een groot vrijwilligersfeest extra in de bloemetjes worden gezet, meent Dierckx. En dan volgen er verderop in het jaar nog een aantal feestelijke momenten. “Maar de climax van dit feestjaar ligt in mei. Want op 15 mei is het precies 20 jaar geleden dat De Roma voor het eerst weer de deuren opende.”