De Commissie en de consumentenbeschermingsautoriteiten van meer dan 20 Europese landen hebben een screening uitgevoerd van precies 399 websites van detailhandelaars. Daarop worden uiteenlopende producten verkocht, gaande van textiel tot elektronica. De controle richtte zich op het gebruik van zogenaamde ‘dark patterns’, manipulatieve praktijken die bedoeld zijn om consumenten ertoe aan te zetten keuzes te maken tegen hun eigen belang in.

Zeventig websites bleken belangrijke informatie verborgen te houden of op zijn minst niet duidelijk zichtbaar te afficheren. Het gaat dan bijvoorbeeld om informatie over leveringskosten. 54 sites leidden consumenten door hun visuele ontwerp of taalgebruik naar opties als abonnementen of duurdere producten, terwijl 42 sites gebruik bleken te maken van valse aftelklokken, waarop de termijn aangegeven staat waarop een bepaald product zou moeten worden aangekocht. Alles samen bleken 148 sites minstens een van deze technieken toe te passen.

Dat bijna 40 procent van de onderzochte webshops manipulatieve praktijken toepast, noemt Europees commissaris Reynders “duidelijk verkeerd”. Het druist volgens hem ook in tegen de consumentenbescherming. “Wij beschikken vandaag al over bindende instrumenten om dergelijke problemen aan te pakken en ik roep de nationale autoriteiten op gebruik te maken van hun handhavingscapaciteit om maatregelen te nemen en deze praktijken te bestrijden”, zegt de Belg.

Reynders herinnert eraan dat de Commissie de volledige consumentenwetgeving aan het herzien is om ervoor te zorgen dat deze aangepast is aan het digitale tijdperk. “Hierbij wordt ook nagegaan of dark patterns adequaat worden aangepakt.”