Ontwerper Paul Ibou (1939) en zijn vrouw Liliane Staal (1939-2015) kregen het idee voor een uitgeverij in kunstobjecten in papier toen ze in 1969 in New York verbleven. Ze zagen hoe het Museum of Modern Art aan bekende kunstenaars vroeg om een papierobject te ontwerpen voor de museumshop. Iets gelijkaardigs wilden ze in Antwerpen opzetten.

Als designer had Ibou ervaring met papierkunst. Met Metamorphosis, een boek dat bestond uit gekleurde plastic folies waarmee de lezer creatief aan de slag kon, had hij veel aandacht gekregen. Ibou beschikte ook over een goed netwerk van kunstenaars die hij om ontwerpen voor paper art kon vragen. Liliane Staal zou de uitgeverij Multi-Art Press praktisch leiden.

Papierkunst

Antwerpse vrienden als Jef Verheyen, Mark Verstockt, Paul Van Hoeydonck en Albert Szukalski waren de eersten om objecten en kunstboeken te leveren, maar ook buitenlanders als Marinus Boezem, Ad Dekkers en Hermann Goepfert bedachten papierkunst: uitplooibare sculpturen, kinetische multiples, boeken met neuzen of met bladzijden om in brand te steken. Zelf ontwierp Ibou uitgekapte wenskaarten en kalenders.

Het eerste jaar werden de objecten in gastgaleries en op beurzen in binnen- en buitenland voorgesteld, maar op 6 november 1971 openden Ibou en Staal hun eigen Multi-Art Gallery. Drie maanden later breidden ze ernaast uit met hun Multi-Art Bookshop. Daartoe lieten ze in de Groendalstraat in de Wilde Zee twee oude huizen verbouwen tot hagelwitte kunstruimtes.

Wonderjaar 1972

Wat volgde was een wonderjaar. In de loop van 1972 zouden er vijftien tentoonstellingen plaatsvinden, waar op de openingscocktail mondain en hip Antwerpen verbroederde. De vernissages waren dan ook evenementen. Paul Van Hoeydonck stelde er in wereldpremière de replica tentoon van het beeldje dat hij op de maan had laten bezorgen. Jef Verheyen pakte uit met zijn laserschilderijen, Walter Leblanc met torsies. Panamarenko en Hugo Heyrman kwamen hun grafiekmagazine Art Worker Star presenteren. De Britse popartkunstenaar Allen Jones en de Duitse kinetische kunstenaar Ludwig Wilding verspreidden de faam van Multi-Art tot over de grenzen.

De glorietijd was helaas van korte duur. In 1973 zou er nog een laatste tentoonstelling plaatsvinden van de Israëlische Myriam Bat-Yosef, maar daarna stokte het. Het overlijden van de geldschieters Fernand Bertrand en Georges Plouvier en de inslaande economische crisis deden Multi-Art de das om. De productie van sommige multiples, zoals de chromen kist met zeefdrukken van Jef Verheyen, had al voor een serieuze aderlating gezorgd.

Archief

In zijn korte bestaan liet Multi-Art een dertigtal multiples in paper art na, die vandaag internationaal gegeerd zijn. Ze zijn tot 30 april te bekijken in de archiefruimte van het M HKA. Daar werden de Multi-art Gallery en Bookshop geëvoceerd aan de hand van een gigantische foto. Op rekjes staan de multiples en tegen de muren hangen de affiches van de exposities. Foto’s, documenten en archiefstukken vervolledigen de tentoonstelling.

Archiefstukken en documenten blijven na de expositie in het M HKA, dat ook ontwerpen voor Metamorphosis en vroege constructivistische werken van Paul Ibou verwierf. Paul Ibou (83) stopte zijn actieve kunstenaarspraktijk en heeft de voorbije jaren diverse delen van zijn archief overgemaakt. Zo beheert het designmuseum in Gent de ontwerpen van logo’s en het Letterenhuis in Antwerpen de affiches. Het M HKA koestert voortaan de erfenis van Multi-Art.

www.muhka.be