Momenteel is het Jakob Smitsmuseum in Mol-Sluis gesloten voor grote verbouwingswerken. Daarbij wordt het dak vervangen, wordt er een nieuwe depotruimte en inkomhal gebouwd en wordt de tuin heraangelegd. Ondanks de fysieke sluiting blijft het museum niet op zijn lauweren rusten.

Zo strijkt het Jakob Smitsmuseum neer in Ontmoetingscentrum Tabloo in Dessel met de tentoonstelling ‘Landschap in Verandering’. Die expo kun je bezoeken van 5 februari tot en met 30 april. Het Kempens landschap vormt het thema van de tentoonstelling en vormt ook de link tussen Tabloo en Jakob Smits.

“In Tabloo wordt onder meer stilgestaan bij de vraag hoe hedendaagse ingrepen van de mens het uitzicht van het landschap bepalen, zoals de berging van het radioactief afval”, vertellen Piet Deconick en Willy Thijs, de curatoren van de tentoonstelling.

“Ook Smits was honderd jaar geleden bezig met de veranderingen in het landschap en de maatschappij. Hij ijverde er ook voor om het landschap te bewaren. Zo was hij tijdens de eeuwwisseling al lid van een natuurvereniging en zette hij zich mee in voor het behoud van de Kalmthoutse heide. Maar aan de andere kant was hij niet blind voor de veranderingen van begin twintigste eeuw.”

In tegenstelling tot veel schilders uit die tijd gomde hij veranderingen in het landschap niet weg. “In sommige werken zie je bijvoorbeeld op de achtergrond fabrieksschouwen en soms zelfs een motorfiets”, zeggen Deconinck en Thijs.

“Dat is bijvoorbeeld het geval in het werk La Campine de Georges Eekhoud. Hoewel Jakob Smits veel aandacht besteedde aan het landschap, was hij geen typische landschapsschilder die idyllische taferelen maakte. Hij stond ook nooit met een schildersezel in het landschap, maar schilderde in zijn atelier. Op locatie maakte hij wel schetsen. Hij kopieerde ook niet gewoon bestaande landschappen, maar maakte zijn eigen realiteit met de landschapselementen. In zijn schilderijen vind je wel zaken die vaak terugkwamen. Een voorbeeld is Max de hond, die eigenlijk symbool staat voor Smits zelf als toeschouwer.”

Foto’s en nevenactiviteiten

Naast schilderijen, etsen en tekeningen van Jakob Smits kun je op de tentoonstelling een reeks foto’s ontdekken van Alexis Destoop, een Australisch-Belgische kunstenaar. “In 2017 en 2019 was Destoop te gast in de regio in verband met een kunstproject rond de nucleaire afvalberging”, vertelt Karen Delfosse, conservator van het Jakob Smitsmuseum. “Hij heeft toen onder meer foto’s gemaakt in de omgeving van het Atoomdorp en op de terreinen van het SCK. Die foto’s vormen een hedendaagse aanvulling op het werk van Smits.”

Ook staan er verschillende randactiviteiten op het programma naar aanleiding van de tentoonstelling. “Zo tonen we op 22 maart in samenwerking met Het Vermeylenfonds een natuurdocumentaire van de Molse cineast Frans Verhoeven over de Kempense natuur”, zegt Delfosse.

“Op 2 april stelt erfgoedcel Stuifzand het boek ‘Koning in de Kempen’ voor, een boek over de geschiedenis van het Koninklijk domein der Kempen. Tijdens de Erfgoeddag op 23 april organiseren we in samenwerking met Kemp vzw ‘LandschAAp in verandering’, waarbij we expo-rondleidingen combineren met schapen knuffelen. En ten slotte kun je gedurende de expo vanuit Tabloo twee wandelroutes door de streek volgen.”

De expo ‘Landschap in Verandering’ loopt van 5 februari tot en met 30 april in Ontmoetingscentrum Tabloo, Gravenstraat 3, Dessel. De basisprijs bedraagt 5 euro en een combiticket met bezoek aan de wetenschappelijke expo van Tabloo kost 10 euro.

www.jakobsmits.be , www.tabloo.com