De voorbije drie jaar kon je ermee wegkomen als je na een lichte verkeersovertreding de boetes en aanmaningen bleef negeren. Het systeem van “bevel tot betalen” werd ingevoerd in maart 2020 om het werk van politierechters te verlichten en leidde tot een hoger percentage aan toch betaalde boetes. Maar wie ook dat “bevel” gewoon naast zich neerlegde, ontsnapte.

Daar komt nu verandering in, want de FOD Justitie en de FOD Financiën koppelen hun databanken. Voortaan komen hardnekkige wanbetalers in het vizier van de FOD Financiën. Die kan de boete opeisen via de belastingen of via een deurwaarder, maar ook door je werkgever te verplichten om een deel van je loon rechtstreeks in de staatskas te storten. Ook uitkeringen en huurinkomsten kunnen een doelwit zijn. Of bij een verkeerscontrole kan je wagen in beslag worden genomen.

1 miljoen keer

Wie de voorbije jaren een bevel tot betalen negeerde, zal nog met terugwerkende kracht de FOD Financiën achter zich aan krijgen. In totaal stuurde het openbaar ministerie al 1 miljoen keer zo’n bevel uit, waarvan 537.009 in 2022 alleen. Dat lijkt veel, maar het gaat om een kleine minderheid van het totale aantal verkeersovertredingen. 94 procent van de boetes wordt wél betaald wanneer de onmiddellijke inning of de eerste aanmaning (63,02 euro) in de bus valt, of na de minnelijke schikking (76,02 euro). Hoeveel boetes betaald worden in de fase van “bevel tot betalen” (117,81 euro) is niet duidelijk.

De FOD Financiën zal eerst nog een brief sturen voor ze zich tot je werkgever of je auto richt. “Weet dat de overtreders al vijf brieven van politie en justitie ontvingen en die allemaal negeerden”, zegt Edward Landtsheere van de FOD Justitie. “Het gaat dus om een restgroep van minder dan 6 procent van de overtreders.”

Voor de duidelijkheid: voor een zware verkeersovertreding kom je nog altijd rechtstreeks voor de rechter terecht. En ook als je na een lichtere boete beroep aantekent tegen het bevel tot betalen, kan je proberen om via de rechtbank je gelijk te halen. “Zo zijn de rechten van de verdediging verzekerd”, zegt de FOD Justitie.

Loonbeslag

De FOD Financiën heeft al decennia het recht om onbetaalde boetes te innen via het loon, de auto of de belastingen, maar voor verkeersboetes gebeurde dat in de praktijk pas na een veroordeling door de politierechter. “Het was daardoor best mogelijk dat een boete pas vier jaar later bij ons terechtkwam”, zegt Francis Adyns van de FOD Financiën. Voor alle soorten boetes samen legde Financiën vorig jaar 39.329 keer een loonbeslag op.

De bedoeling is om het betalingspercentage nog verder op te krikken – in 2017 werd nog maar zowat 80 procent van de boetes betaald. Dat was dus al gestegen tot 94 procent. Het nieuwe systeem werd de voorbije weken al getest en leidde volgens de overheidsdiensten al tot extra betalingen na de herinneringsbrief van Financiën, waardoor het aandeel betaalde boetes nog hoger uitkomt.