Tijdens de hoorzitting, die woensdag om 14 uur Britse tijd (15 uur bij ons) is gestart en tot vier uur kan duren, zal de 58-jarige voormalige leider van de Conservatieven moeten aantonen dat hij de parlementsleden niet heeft voorgelogen toen hij in 2021 en 2022 meerdere keren zei dat “de regels altijd werden gevolgd” in Downing Street tijdens de pandemie.

“Ik heb het parlement misleid, maar niet met opzet”, aldus Johnson in een document te zijner verdediging dat dinsdag werd vrijgegeven.

Woensdagochtend was het dan de beurt aan de commissie om een document van 110 pagina’s openbaar te maken. Daarin retraceert ze aan de hand van foto’s en getuigenissen de officiële verklaringen van Johnson en wat er destijds in Downing Street gebeurde.

Als de commissie, die van 23 mensen schriftelijk bewijsmateriaal heeft gekregen, concludeert dat hij heeft gelogen, loopt Boris Johnson het risico zijn zetel als parlementslid te verliezen, waardoor zijn politieke toekomst en zijn hoop om ooit terug te keren naar Downing Street in gevaar komen.

De parlementsleden zullen stemmen over de sancties die hem kunnen worden opgelegd, waaronder een schorsing, die, als ze langer dan tien dagen duurt, kan leiden tot een tussentijdse verkiezing in zijn kiesdistrict, waar zijn meerderheid klein is.

“Ik loog niet”

In zijn openingsstatement zei Johnson woensdag dat er inderdaad bijeenkomsten plaatsvonden in Downing Street die “verder gingen dan nodig was voor het werk” tijdens de coronapandemie.

“Dat was verkeerd, ik betreur dat ten zeerste, ik begrijp de woede van het publiek en ik blijf me verontschuldigen voor wat er onder mijn toezicht is gebeurd”, zei hij. Daar voegde hij aan toe dat het doel van dit onderzoek niet is om “Partygate” te heropenen, maar om te ontdekken of hij al dan niet tegen het Parlement heeft gelogen en collega’s en het land heeft misleid over wat hij wist en geloofde over die bijeenkomsten.

“Ik ben hier om u te zeggen, met de hand op het hart, dat ik niet gelogen heb tegen het Huis,” zei Johnson woensdag. “Toen die verklaringen werden afgelegd, werden ze gedaan in goed vertrouwen en op basis van wat ik eerlijk wist en geloofde op dat moment.”

De commissie heeft geen bewijs gevonden dat zijn medewerkers hem tijdens de coronapandemie hebben gewaarschuwd dat de regels overtreden werden, zei Johnson. Integendeel, zei hij, uit verschillende documenten bleek dat de gebeurtenissen volledig legaal verlopen waren.

Dat later bleek dat de regels wel degelijk waren overtreden betreurt hij, maar dat is nu geen deel van het onderzoek. In Johnsons ogen is er geen bewijs dat hij het parlement heeft misleid en hij noemt die beschuldiging “duidelijk oneerlijk”.

De oud-premier denkt dat de commissie er toch op uit is om aan te tonen dat hij geweten moet hebben van de schendingen van de coronamaatregelen. Volgens Jophnson komt de commissie alleen met bewijsstukken die in die richting wijzen en is de rest niet gepubliceerd. Woensdag bracht de commissie naar buiten welke gesprekken het de afgelopen maanden heeft gevoerd met onder meer medewerkers van Downing Street 10. Sommigen van hen suggereren wel degelijk dat de oud-premirt moet hebben geweten dat er feestjes werden gehouden en dat het niet volgens de richtlijnen ging.