Op Brussels Airport vond een ingetogen plechtigheid plaats, bijgewoond door een vijftigtal slachtoffers en nabestaanden, hulpverleners en medewerkers van de luchthaven. Eerst werden de namen voorgelezen van de dodelijke slachtoffers van de aanslag. Opvallend is dat er dit jaar geen zestien, maar zeventien namen werden afgeroepen. De naam van Shanti De Corte werd toegevoegd, de jonge vrouw die vorig jaar euthanasie kreeg vanwege psychisch lijden. Zij werd sindsdien al meermaals “het 33ste slachtoffer van de aanslagen” genoemd.

LEES OOK. Shanti (23) stierf zes jaar na de aanslag in Zaventem: “Ze is dat trauma nooit te boven ­gekomen” (+)

Om 7.58 uur, exact zeven jaar nadat de eerste bom ontplofte op de luchthaven, werd een minuut stilte in acht genomen. Daarna werden er nog bloemen neergelegd in de vertrekhal van de luchthaven, onder meer door Brussels Airport Compagnie, bagageafhandelaar Aviapartner en openbaarvervoermaatshappij MIVB. In de luchthaven stond op de grote borden ook de boodschap ‘We will always remember 22/3” te lezen.

“Ik heb heel veel geluk gehad”, vertelde Myriam Vermandel-Gueuning, die zwaargewond raakte bij de aanslag. “Toen de eerste bom ontplofte wilde ik gaan liggen, maar dat is niet gelukt, want de tweede bom ontplofte. Ik ben op de grond gevallen en toen ik wakker werd, wist ik niet meer waar hemel en aarde was. Ik zag mijn leven voorbij flitsen en heb nog afscheid genomen van mijn zoon via WhatsApp. Als mama doe je dat niet als niet 300 procent zeker bent.”

Voor de familie van Fabienne Vansteenkiste, een van de slachtoffers op Brussels Airport, was de herdenking een jaarlijks steunmoment, al blijft 22 maart een moeilijke dag. “Met die minuut stilte heb ik het heel moeilijk, dat is het moment waarop de aanslag er was. Maar het doet deugd om hier steun te vinden bij anderen”, aldus moeder Jeannine Luypaert. Broer Philippe Vansteenkiste hoopt dan weer dat een uitspraak in het terreurproces als een soort catharsis zal werken. “Het proces is als een abces in een wonde. We doen de wonde open, laten de abces eruit gaan en na het proces zal de wonde mooier genezen, maar dit zal voor gans het leven een litteken blijven.” 

Ook minuut stilte in metrostation Maalbeek

Ook in het Brusselse metrostation Maalbeek werd woensdagochtend om 09.11 uur een minuut stilte gehouden voor de slachtoffers van de aanslagen. De namen van de zestien dodelijke slachtoffers klonken door de luidsprekers in het station.

Aan het herdenkingsmonument voor de aanslagen aan de uitgang van de metro verzamelden zich slachtoffers en nabestaanden van de aanslag, net als vertegenwoordigers van slachtofferverenigingen Life4Brussels en V-Europe, de Brusselse ministers Elke Vandenbrandt en Bernard Clerfayt, de CEO van MIVB Brieuc De Meeûs, de procureur des konings van het parket Halle-Vilvoorde Ine Van Wymersch en vertegenwoordigers van de Brusselse politie.

Een bandje las de voornamen voor van de zestien dodelijke slachtoffers van de aanslag in Maalbeek: My Atlegrim (30), Aline Bastin (29), Yves Cibuabua Ciyombo (27), Mélanie Defize (29), David Dixon (51), Sabrina Esmael Fazal (24), Raghavendran Ganeshan (30), Léopold Hecht (20), Loubna Lafquiri (34), Gilles Laurent (46), Marie Lecaille (68), Janina Panasewicz (60), Patricia Rizzo (48), Johan Van Steen (58) en Lauriane Visart De Bocarmé (27). Daarna volgde een minuut stilte. Het metrostation bleef geopend, maar de metro’s reden een minuut lang niet door het station.

Premier De Croo: “We mogen de slachtoffers nooit vergeten”

Om 10.30 uur werden de aanslagen ook herdacht bij het monument bij de Schumanrotonde in Brussel. De namen van de slachtoffers werden er opnieuw voorgelezen. Naast die van de 32 slachtoffers van de aanslagen werden onder meer de namen afgeroepen van Thomas Monjoie, de Luikse politieagent die vorig jaar op straat werd vermoord, en van Ann-Laure Decadt, die stierf bij een aanslag in New York in 2017. Er werd ook een minuut stilte in acht genomen.

Premier De Croo, voorzitter van het Europees Parlement Roberto Metsola, de CEO’s van Brussels Aiport en de MIVB Arnaud Feist en Brieuc De Meeûs, vertegenwoordigers van slachtofferverenigingen V-Europe en Life4Brussels en vertegenwoordigers van de hulpdiensten legden een krans neer bij het monument. De slachtoffers en nabestaanden kregen nadien de kans om bloemen neer te leggen bij het monument.

De Croo zei na afloop dat de slachtoffers van aanslagen nooit vergeten mogen worden en dat ze de steun moeten krijgen die ze verdienen. Nochtans is er ook veel kritiek van slachtoffers over aanpak van de staat. “Zeven jaar geleden waren we als land niet voorbereid, maar vandaag staan we verder dan toen. Hopelijk maken we nooit meer een aanslag mee, maar we zijn nu beter voorbereid.” Dat momenteel het proces over de aanslagen plaatsvindt maakt de herdenking van woensdag extra symbolisch, maar los daarvan zullen we de slachtoffers altijd blijven herinneren, aldus de premier.

Slachtoffer Philippe Vandenberghe, die in de metro was in Maalbeek op 22 maart 2016, noemde het herdenkingsmoment zoals elk jaar pijnlijk. Dat het proces nu bezig is, maakt voor hem niet veel verschil, al benadrukt hij wel dat voor veel slachtoffers de strijd nog niet gestreden is. “Er zijn slachtoffers die nog altijd niet gedekt zijn door de verzekeringen, voor hen gaat de strijd voort.” Over het terreurproces is Vandenberghe positief: de voorzitter is erg efficiënt, er wordt veel duidelijkheid geschept en het betekent voor de slachtoffers veel om te kunnen getuigen. “Bijna alle slachtoffers hebben er uitgedrukt dat wat gebeurd is onvergeeflijk is”, zegt Vandenberghe nog. “We verwachten exemplarische straffen in overeenstemming met de feiten.”

Ook CEO van de MIVB Brieuc De Meeûs vraagt gerechtigheid. “Het herdenkingsmoment is vandaag nog meer bijzonder omdat het proces aan de gang is. Het dramatische verhaal komt meer dan de andere jaren aan de oppervlakte”, zei hij. “De aanslagen zitten in ons bloed, in onze genen en we gaan ze nooit vergeten.” De MIVB is burgerlijke partij in het proces en voor de CEO is het vooral belangrijk dat erkend wordt “dat er iets dramatisch gebeurd is binnen haar infrastructuur en dat gerechtigheid geschiedt voor zij die lijden”.