“Wanneer we konijnen houden, stoppen we die in kooien en geven we hen binnen de omheining voedsel. In de gevangenis was het alsof wij de konijnen waren. We werden behandeld als dieren.” Een vrouw die in 2015 iets langer dan een jaar opgesloten werd na geklaagd te hebben over haar woning, getuigt hoe gevangenen in Noord-Korea “ontmenselijkt” worden.

“We sliepen in een cel van twee vierkante meter”, gaat ze verder. “Bewegen konden we amper. Praten mochten we niet, opkijken evenmin. Onze blik moest altijd op de grond gericht zijn.” Ze kreeg dierenvoeding te eten in bijzonder kleine hoeveelheden. “Op het einde zie je eruit als een skelet, op sterven na dood.”

Honderden getuigenissen

Het is maar een van de getuigenissen uit het onthutsende nieuwe rapport van Korea Future. Die mensenrechtenorganisatie sprak met honderden ex-gedetineerden en analyseerde tal van officiële documenten en satellietbeelden, en nu geeft ze het meest gedetailleerde beeld dat we ooit kregen van de 206 detentiecentra in Noord-Korea. Er staan meer dan duizend gedocumenteerde gevallen van foltering in en er werden meer dan 900 personen geïdentificeerd die actief deelgenomen hebben aan die wanpraktijken.

“Het is gedetailleerder en concreter dan vorige rapporten”, zegt Remco Breuker, hoogleraar Koreastudies aan de universiteit van Leiden. “We weten dat dit soort zaken gebeurt, maar ik schrik er toch elke keer opnieuw van. Het rapport toont heel duidelijk de grote structuren en koppelt die aan individuele cases. Dit is een heel grondig onderzoek dat je niet zomaar naast je kan neerleggen. Onderzoek dat de VN (dat in 2014 een eigen en minder grondig rapport uitbracht, nvdr.) eigenlijk ook zou moeten voeren. Maar China en Noord-Korea zijn daar lid van, dus dat ligt politiek gevoelig.”

Aids-inspectie

Een schrijnend verhaal is dat van drie mensen die de grens hadden proberen over te steken, een misdrijf in het land. Een van hen was hoogzwanger en werd verplicht een abortus te ondergaan, een tweede werd op een dieet van 80 gram graan per dag gezet – waardoor zijn gewicht binnen de maand zakte van 60 naar 37 kilogram en hij uit noodzaak insecten begon op te rapen en op te eten – en een derde moest gedurende een maand elke dag tot 17 uur in een erg pijnlijke en moeilijke houding staan.

Een andere ex-gevangene vertelt hoe ze bij het binnenkomen van de gevangenis op haar rug op de eettafel moest gaan liggen, zodat een cipier tussen haar benen kon kijken of ze geen geld mee binnen probeerde te smokkelen. Officieel was dat een “aids-inspectie”, zegt de vrouw. Die cipier droeg handschoenen, maar hield die aan bij alle anderen 70 tot 80 gevangenen. “Ik zal het nooit kunnen vergeten.”

Toen ze probeerde te ontsnappen, werd ze achteraf een hele dag met een grote tak op haar rug geklopt. “Ik heb er nog altijd pijn van. Een deel van mijn tanden is afgebroken en ik hoor niets meer aan mijn linkerkant. Het achtervolgt me tot op vandaag.” Ze getuigt ook hoe gedetineerden zich niet mogen wassen, en er van hygiëne dus amper sprake is. “Als er vrije tijd is, dan haalden we insecten van elkaars lichaam af. Dat is routine.”

Systematische schendingen

Het illustreert volgens Korea Future allemaal hoe mensenrechten in Noord-Korea systematisch geschonden worden. “Mensen worden er niet opgesloten met als doel hen te rehabiliteren, wel om dissidente stemmen te isoleren”, zegt Kim Jiwon van de organisatie.

Van die gevangenissen was tot nu toe weinig geweten omdat de overheid er alles aan doet om pottenkijkers buiten te houden en te vermijden dat de bevolking over de grenzen heen kan kijken naar hoe in andere landen geleefd wordt. Dissidenten worden er traditioneel bijzonder zwaar aangepakt, typisch voor autoritaire regimes.

Vervolging

Korea Future hoopt dat het rapport ertoe zal leiden dat vanuit andere landen bijkomende onderzoeken en mogelijk ook vervolgingen ingesteld worden. De organisatie roept ook tot gerichte sancties vanuit het Westen. Maar Noord-Korea ontkent zoals steeds dat het mensenrechten schendt. Het rapport zou deel uitmaken van “een door de VS geleide campagne om te kunnen infiltreren”, staat in een statement van de regering.

Hopen dat het rapport iets verandert, moeten we volgens Breuker dus niet doen. “Een ander regime is het enige dat daar iets kan veranderen. Want als het niet waar is, zoals Noord-Korea beweert, dan zou het alles kunnen weerleggen door de VN toegang te geven tot alle onderzochte plekken. Het is het enige land dat dat voortdurend weigert, en dat spreekt niet in hun voordeel.”