Zondagochtend is het eerste moment van de waarheid voor Voor Gent. Dat is de nieuwe samenwerking van burgemeester De Clercq en de socialisten van Vooruit. Ze willen samen naar de stembus trekken in oktober 2024. Alleen moeten de leden van beide partijen ook akkoord gaan.

De Clercq wil één groot blok vormen, zodat hij zichzelf kan opvolgen als burgemeester. De socialisten helpen De Clercq en kunnen in ruil een pak macht heroveren. Wat beiden verbindt, is dat ze Groen er niet meer bij willen, of minstens kleiner willen maken.

Zondag mogen de leden van Vooruit en Open VLD over dat plan stemmen. De socialisten verzamelen om 9 uur in De Centrale, de liberalen een uurtje later in congrescentrum ICC. Bij beide partijen wordt één vraag voorgelegd: stappen we in Voor Gent, ja of neen?

Handen omhoog

Iedereen met een lidkaart van een van de twee partijen mag komen stemmen, al moet je wel al enkele maanden lid zijn. Stemmen gebeurt door de hand op te steken, zoals de gewoonte is bij de meeste politieke partijen. Wie tegen is, moet dus ook kleur bekennen.

Er klinkt intern kritiek, omdat de kopstukken van Open VLD en Vooruit de plaatsen bovenaan de lijst al min of meer verdeeld hebben. Om te voorkomen dat er enkel over de samenwerking wordt gestemd, is er ook een visietekst opgesteld.

Daarin schetsen de twee partijen in grote lijnen van wat ze samen van plan zijn. Een programma is dat nog niet, veeleer een ‘beginselverklaring’. Ook over namen wordt nog niet gestemd, behalve over één naam: die van Mathias De Clercq op één.

Rousseau

De verwachting is dat het zondagochtend niet in een halfuurtje geklaard zal zijn. Vooral bij de socialisten spant het. Er was het voorbije jaar protest van de vakbonden, de jongerenafdeling en de oudere garde van de partij. Voorzitter Conner Rousseau komt de stemming zondag bijwonen.

“We hebben met de liberalen al uitvoerig gesproken over de belangrijke inhoudelijke thema’s. Daar hebben we onze tijd voor genomen”, zegt Joris Vandenbroucke, voorzitter van Vooruit in Gent. “We zullen eerst onze visie daarover uiteenzetten. Daarna kan iedereen het woord nemen in de discussie en ronden we af met een stemming.”

Bij de liberalen is er minder debat. De Clercq onderhandelt al anderhalf jaar in het geheim met de socialisten en de logica is helder: de populairste politicus wordt de burgemeester in 2025, zeggen nieuwe regels. De Clercq maakt het meeste kans. En hoe groter het blok dat onder zijn naam staat, hoe groter die kans.

Partijen moeten samensmelten

Als de kopstukken zondagochtend Voor Gent verkocht krijgen aan hun leden, wordt de samenwerking zondagmiddag besloten voor de camera’s. Het zal meteen de eerste keer zijn dat De Clercq er iets publiekelijk over verklaart, na anderhalf jaar in het geheim onderhandelen.

De nieuwe samenwerking kan verregaande gevolgen hebben voor de stadspolitiek. Open VLD en Vooruit zullen na de verkiezingen waarschijnlijk de macht in Gent naar zich toetrekken, ten koste van Groen. Maar de twee partijen zullen ook moeten samensmelten.

Toen Groen en de toenmalige SP.A een kartel smeedden in Gent, gingen ze na de verkiezingen elk verder als aparte partij. Dat mag nu niet meer, zeggen de nieuwe regels. Voor Gent moet na de verkiezingen één blok blijven.

Buiten het stadhuis zullen Open VLD en Vooruit nog een aparte partij zijn, maar binnen het stadhuis zal het met één fractieleider en dus één gezamenlijke marsrichting zijn. Ziet de achterban dat zitten? Zondag kunnen ze het laten weten.