Bijna alle heroïne in Europa komt uit Afghanistan. Vorig jaar hebben de taliban in de strijd tegen de drug de papaverteelt verboden. In de bloem van die plant zit opium, waar heroïne mee gemaakt wordt. Boeren mochten toen nog wel de papavers oogsten, omdat het verbod precies in de oogstperiode kwam. Het duurt na de oogst 1 tot 1,5 jaar voordat het als heroïne Europa binnenkomt, waardoor er volgend jaar wellicht minder heroïne te verkrijgen is.

“Als het de taliban gelukt is om minder opiumteelt in het land te hebben, kan dat ertoe leiden dat we meer synthetische drugs tegenkomen”, zegt wetenschappelijk directeur van het Europees waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving Paul Griffiths tegen Politico. “Het lijkt gek om te zeggen, maar in dat opzicht is de hoge beschikbaarheid van heroïne op een manier beschermend.”

Synthetische drugs vormen namelijk een groot gevaar voor de gezondheid. Ze zijn veel sterker dan heroïne. Fentanyl is bijvoorbeeld vijftig keer sterker. Daardoor is het veel makkelijker om een overdosis te krijgen. Zo stierven 68.000 Amerikanen in 2022 aan een overdosis van synthetische drugs, en dan voornamelijk van fentanyl.

Eerder verbod

Hetzelfde gebeurde al ongeveer 20 jaar geleden, toen de taliban opiumteelt ook hadden verboden en er weinig heroïne in Europa was. Snel daarna kwam fentanyl voor de eerste keer op de Europese markt. “Vanaf het begin van de jaren 2000 hadden we een probleem met fentanyl in de Baltische staten”, zegt Griffiths. “Daar was het een hardnekkig probleem en zorgde het voor veel sterfgevallen.”

Vooral Estland had een fentanylprobleem. Pas in 2017 was de situatie weer onder controle na veel moeite van de politie om de productie te stoppen. De meeste fentanyldoden in de EU vallen momenteel in Estland te betreuren.

Al probleem in de VS

In de VS is een ware pandemie van synthetische drugs aan de gang. Het enige verschil met Europa is dat mensen in de VS verslaafd raakten door bepaalde pijnmedicatie met fentanyl die veel werd gegeven. Dat zorgde voor overdosissen van de medicatie zelf, maar ook voor verslavingen.

Sindsdien zit fentanyl in veel drugs. Zo zit het in een nagemaakte versie van angstmedicijn Xanax en zit het zelfs in cocaïne en cannabis. Steeds meer tieners in de VS overlijden daarom door een overdosis. In Europa hebben waarschijnlijk alleen heroïnegebruikers een risico op een verslaving en overdosis van synthetische drugs, omdat veel minder mensen verslaafd aan zijn geraakt aan medicatie.