Begin deze maand sprak vicepremier Pierre-Yves Dermagne (PS) klare taal. Als de banken niet zelf met een degelijk plan over de brug zouden komen, zou de regering hen via een wet verplichten om voldoende bankautomaten te voorzien. Concreet moesten de banken volgens Dermagne in stedelijke gebieden op 2 kilometer van ieders woning een bankautomaat voorzien, in landelijke gebieden binnen de 5 kilometer, in “tussenliggende gebieden” binnen de 3 kilometer.

Het duurde uiteindelijk tot vrijdagmiddag om het akkoord af te kloppen. Maar Dermagne kon wel degelijk zijn slag thuis halen. Er komen in totaal 207 nieuwe geldautomaten op strategische locaties, zoals de minister ook gevraagd had. De banken worden ook verplicht om in elke gemeente één bankautomaat te voorzien. Klanten krijgen bovendien ook 24 gratis geldopnames per jaar. En tot slot moet één op twee bankautomaten ook de mogelijkheid hebben om geld te storten. Ook voor zo’n 80 bankautomaten in stedelijke gebieden werden extra garanties bekomen, om onder andere de wachttijden aan een bankautomaat in te perken.

LEES OOK. Waarom niemand extra geldautomaten wil of kan installeren, ook al wordt de nood alsmaar groter (+)

4.000 automaten

In 2010 telde ons land volgens Febelfin, de Belgische federatie van de financiële sector, nog 8.312 geldautomaten. Eind vorig jaar waren er dat minder dan 5.500. In twaalf jaar tijd is een derde van alle geldautomaten verdwenen. Tegen eind 2024 zouden er nog minder dan 4.000 automaten overblijven. Volgens een studie van de Europese Centrale Bank blijkt de ontevredenheid over de geldautomaten dan ook nergens anders in de eurozone zo hoog te liggen dan in België. Koren op de molen was het Batopin-project van de grootbanken, waar er maar een bankautomaat op 5 kilometer van ieders woning zou staan. Dit plan voert de ambities althans stevig op. Tegen 2027 moeten er opnieuw 4.000 automaten zijn, die daarenboven beter gespreid zijn dan vandaag.

“Ik ben trots en tevreden dat dit akkoord de snelle kaalslag van bankautomaten stopt. De sector zal zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen die ze uit het oog verloren had”, zegt vice-eersteminister en minister van Economie en Werk Pierre-Yves Dermagne. “Het verdwijnen van een automaat gaat om meer dan een kleine ergernis. Iedereen moet aan zijn of haar geld kunnen. Oudere of precaire klanten worden zo in de steek gelaten. Een gepensioneerde die 35 kilometer moet rijden om zijn eigen geld af te halen onder het mom van vooruitgang, kan niet.”

Inzage

Het akkoord tussen de regering en banken over de verbeterde toegang tot geldautomaten, beantwoordt echter niet aan de eisen die OKRA, Financité, Test-aankoop en verschillende andere middenveldorganisaties hebben geformuleerd. Dat melden ze vrijdag in een gemeenschappelijk persbericht.

“Al meer dan twee jaar vragen we een (wetgevend) initiatief van de federale regering om de toegang tot cash geld te waarborgen. Het akkoord waarbij de bankensector er zich ertoe verbindt 287 extra geldautomaten te installeren, beantwoordt niet aan onze eisen”, klinkt het. “Door dit akkoord zal de situatie verder verslechteren”, zegt Anne Fily, onderzoekster financiële inclusie bij Financité.

“Bovendien is het akkoord ook niet bindend en te vrijblijvend van karakter. Er worden geen sancties voorzien als het akkoord niet wordt nageleefd”, zegt Delphine Schedin, belangenbehartigster bij de ouderenorganisatie OKRA.

De organisaties vragen inzage in de details van het akkoord, waarbij het aantal locaties en geldautomaten per gemeente worden meegedeeld. “Zo kan elke gemeente de situatie analyseren. We vragen de federale regering ook om de Kamer de kans te geven zich uit te spreken over dit protocol”, zo luidt het nog.