Auto’s die op hun dak liggen, volledige daken die werden opgetild en tientallen meter verder werden gedropt en huizen die letterlijk als kaartenhuisjes omver geblazen zijn. Je moet het met je eigen ogen gezien hebben om het te kunnen geloven, zegt burgemeester Frank Scott jr. van Little Rock, hoofdstad van de Amerikaanse staat Arkansas. Het is een van de plaatsen waar het noodweer ongenadig hard heeft toegeslagen. Huizen zijn doormidden gekliefd omdat er zware bomen op vielen. Van anderen zijn de gevels weggeblazen en staat enkel nog een houten constructie recht. Op sommige plaatsen ligt een berg huisraad maar is geen huis meer. Het leger is ingezet om mensen te helpen en plunderaars weg te houden.

Over het zuiden en het midwesten van de VS zijn sinds vrijdag 50 tornado’s geteld, zeggen weersvoorspellers. De schade die het natuurgeweld heeft aangericht, is nauwelijks te overzien. De media hebben het over een zeldzaam “monsterstormsysteem”, dat zich uitstrekt van het zuiden tot de Grote Merenregio in het noorden.

“De storm kwam uit het niets en was even snel weer verdwenen. Binnen een paar minuten of zelfs minder lag alles hier in puin”, zegt burgemeester Scott jr. van het zwaar getroffen Little Rock.

William Williams is werknemer bij Kroger, een van de grote supermarkten in de stad. Hij zegt dat hij dankbaar is dat hij het nog kan navertellen. “Een wervelwind raasde door de winkel en gooide alles uit de rekken. We konden gelukkig beschutting zoeken. Het duurde ook allemaal niet lang. Het begon met wat geroezemoes, alsof er onweer was in de verte. En plots zaten we in het oog van de storm. Toen we, als het weer wat rustiger werd, naar buiten liepen, wisten we nauwelijks wat we zagen. Enorm veel schade en veel gewonden. Sommigen bloedden zeer fel. Een vrouw had een zware breuk aan haar been en schreeuwde om hup. Werkelijk hallucinant wat we hier hebben beleefd.”

Stad in twee gesneden

Ongeveer 160 kilometer ten oosten van Little Rock werd de stad Wynne “in twee gesneden”, zegt burgemeester Jennifer Hobbs. Links en rechts amper schade. Maar waar de tornado passeerde, staat zo goed als niets nog overeind.

In het noorden van Illinois waren meer dan 200 mensen in het Apollo Theater in Belvidere voor een concert van de death metal bands ‘Morbid Angel’, ‘Revocation’ en ‘Skeletal Remains’ toen het dak vrijdagavond instortte. Voor een aanwezige kon geen hulp meer baten, tientallen andere raakten gewond.

“Het begon met hevige rukwinden en een ongezien felle hagelbui. Zo hard dat het geluid boven de muziek uit kwam. Plots kwam het dak naar beneden en werden tientallen mensen bedolven. Velen raakten zwaargewond, anderen hadden vooral hoofdwonden. Achtentwintig mensen zijn naar ziekenhuizen gebracht, zegt brandweercommandant Shawn Schadle van Belvidere.

LEES OOK. Minstens één dode en 28 gewonden nadat dak van concertzaal instort door storm in Illinois, zeker drie doden door tornado in Arkansas

Jim Pirtle, die zelf de hulpverlening mee coördineerde, belde een half uurtje voor het noodweer toesloeg nog met zijn vrouw. “ Ik zei tegen Robin, je moet weg. Het is te gevaarlijk. We hebben geen kelder om in de schuilen. Een beetje later belde ik terug om te zien of ze veilig was. ‘Jim, ik hou van je’, zei ze huilend. Door de telefoon hoorde ik hoe ons huis begon te schudden en te scheuren. Onze wijk is zwaar getroffen, ik vrees voor veel slachtoffers”, zegt Pirtle.

Volgens de gespecialiseerde website PowerOutage.us kwamen in Arkansas zeker drie mensen om het leven en raakten minstens 600 anderen gewond. En ook in de staten Tennessee, Wisconsin, Iowa en Mississippi werden tornado’s gemeld. Ongeveer 110.000 mensen zitten zonder stroom in Illinois, 74.000 in Arkansas en 27.000 in Iowa.

Meer en heviger dan normaal

Op de meeste plaatsen verdween het noodweer bijna even snel als het gekomen is. Behalve de tornado die door Mississippi raasde, die hield uitzonderlijk lang stand. Hij overbrugde een afstand van zo’n 95 kilometer en raasde bijna 1 uur en 10 minuten.

Delen van de VS worden ieder jaar wel getroffen door tornado’s, maar dit jaar zijn het er wel erg veel geweest en ook erg zware. Een week geleden kwamen bij een tornado in Mississippi en Alabama al minstens 26 mensen om het leven. De definitieve balans van het noodweer nu is nog niet bekend.

Vrijdag bezochten de Amerikaanse president Joe Biden en zijn vrouw Jill het stadje Rolling Fork in Mississippi. De president beloofde alle getroffen regio’s hulp.